کانون حقوقدانان ايران

Download in pdf: About Complaint_Weblog

نقل مطلب از اين وبلاگ چه با ذکر منبع چه بدون آن کاملاً آزاد است، ولی در صورت تمایل می توانید لینک وبلاگ خود که مطالب وبلاگ ما در آن منعکس شده را به ایمیل ما ارسال فرمائید تا لينک تان را در صفحه لينک ها (ستون سمت چپ) معرفی کنیم.

اخيراً شنيده شد که يک ايرانی از طرف خود و به نيابت از طرف آسيب ديدگان از اقدامات آقايان خامنه ای، احمدی نژاد، سپاه پاسداران و به طور کلی جمهوری اسلامی، در يکی از دادگاه های آمريکا اقدام به طرح شکايت کرده است. حقوقدانان جنبش سبز مردم ايران بر آن شدند تا اين موضوع را بررسی کنند. مطلب حاضر خلاصه ای از نتيجه اين بررسی است.

بدواً لازم به توضيح است که:

1)  موضوع اين پرونده دعوای مسئوليت مدنی است. يعنی شکايت طرح شده، شکايتی کيفری نيست و در واقع دادخواستی است جهت مطالبه خسارت از نامبردگان (آقای خامنه ای وسايرين) به دليل ارتکاب جرائمی که به آنها منتسب شده است.

2)  با قدری مسامحه در تعبيير و برای ترسيم تصوير روشن تر در ذهن به هنگام مرور مطالب زير، می توان اصطلاحات «خواهان» در پرونده های مدنی را همرديف «شاکی» در پرونده های کيفری، «خوانده»  را همرديف «متهم»، و «دادخواست» را مشابه «شکايت» دانست.

3)  متن دادخواست در واقع صرفاً برای تشکيل پرونده توسط خواهان ها، و تشخيص قابليت استماع دعوی و احراز صلاحيت ذاتی (صلاحيت دادگاه در ورود به موضوع) و صلاحيت محلی (صلاحيت دادگاه به لحاظ حوزه قضائی) بر اساس قوانين حاکم بر مقر دادگاه، مبحث احاله در حقوق بين الملل خصوصی وساير متغيرهای حقوقی توسط قاضی، تنظيم شده و وکلاء مربوطه در مرحله بعد بايد اسناد و مدارک را به دادگاه تقديم کنند تا فرصت دفاع برای خواندگان فراهم آيد. به نظر می رسد با توجه به وضعيت اقامت خواهان، قوانين فدرال و محلی آمريکا و ساير مقررات مورد توجه دادگاه، و شمول استثنائات مربوط به مصونيت حاکميت خارجی طبق قوانين مربوطه در آن کشور، دادگاه صلاحيت خود را که احراز نموده نهائی کند و اين محاکمه صورت پذيرد. با توجه به اينکه اموال خواندگان (يا به عبارتی اموال ايران) هم به طور قانونی و هم به طور غيرقانونی در دنيا از جمله برخی کشورهای آفريقائی و اروپائی پخش است و آمريکا از آن به خوبی خبر دارد، اجرای حکم با مشکل چندانی از اين جهت مواجه نباشد مگر اينکه تا قبل از صدور حکم نهائی، تغييراتی اساسی در موقعيت خواندگان (آقايان خامنه ای، احمدی نژاد، و غيره) در حکومت پيش بيايد که در اين صورت مسئله وارد فاز جديدی خواهد شد که امکان حفظ منافع ملی با سازوکارهائی پيچيده در دسترس قرار می گيرد. اما تا زمانی که خواندگان همچنان در مسند قدرت باشند، دفاع از منافع ملی بسيار سخت خواهد بود.

4)  در جريان محاکمه ديکتاتور سابق شيلی، آگوستو پينوشه، مقامات قضائی کشور شيلی نهايت تلاش خود را به عمل آوردند تا ديکتاتور سابق کشورشان به دست ملت خود محاکمه شود چرا که در عرف بين الملل چنين امری نشان از استقلال کشور دارد. اما با توجه به وضعيت دستگاه قضائی در ايران، عملاً اين امکان از ملت سلب شده است و متأسفانه از اين جهت هم ملت شاهد ناروائی است.

در اينجا به اختصار محتويات دادخواست از حيث، طرفين دعوی، موضوع دعوی و اتهاماتی که بر اساس آن، اين دعوی حقوقی مطرح گرديده است را مرور می کنيم:

خواهان اين دعوی يک خانم ايرانی است. برادر ايشان که دانشجوی دانشگاه تهران بود، پس از دستگيری در جريان سرکوب های اعتراضات دانشجوئی در سال 1378 شمسی، دستگير و روانه زندان اوين می شود و بنا به اظهار خواهان،  پس از چند سال شکنجه، سرانجام در سال 1385 در زندان اوين به قتل می رسد. اين خانم با طرح اين شکايت از طرف خود، و با استفاده از «شکايت جمعی» اقدام به طرح دعوی از طرف خود و سايرين نموده است. «شکايت جمعی» تأسيسی حقوقی است که در اغلب کشورهای دارای سيستم حقوق عرفی يا «کامن لا» وجود دارد و طی آن خواهان (اصلی) با اخذ حکم از دادگاه، هم خود به نتيجه می رسد و هم راه را برای هر کس ديگری که بعداً نشان دهد که وضعی مشابه خواهان اصلی يا در چارچوب مسائل مطروح در رأی دادگاه داشته است، باز می کند تا ديگران بدون نياز به طی همان مراحل دادرسی يا محاکمه مجدد در دادگاه بتواند از مزايای آن حکم بهره مند شود و مثلاً در اين مورد بتوانند از خواندگان خسارت دريافت کنند.

مبلغ خسارت مورد مطالبه در پرونده، به طور فردی و جمعی برای کليه کسانی که خود يا بستگان شان در داخل و خارج از ايران به نحوی از انحاء بابت اعمال منتسب به خواندگان در طول نزديک به سه دهه، دچار آسيب های جسمی و روحی (دستگيری غيرقانونی، شکنجه، مرگ، و غيره)  شده اند، بيش از ده تريليون (10¹³) دلار آمريکا است.

در باره موضوع شکايت (يا به عبارت صحيح تر، دعوی مدنی)، در متن ترجمه دادخواست که اصل انگليسی آن در سايت دفتر وکالت طرح کننده دعوی عليه نامبردگان فوق موجود است، چنين آمده است:

«اين دادخواست، شکايتی جمعي است جهت مطالبه خسارات ناشي از تهاجم، حمايت از تروريسم، جنايات عليه بشريت، نقض حقوق بشر و حقوق مدني، شکنجه بستگان متوفاي خواهان اصلي و سايرخواهان هاي پرونده، که خواندگان و عوامل آنان بالمباشره و همچنين از طريق هماهنگي، معاونت، مشارکت، تسهيل وسيله، درخواست، هدايت، سازماندهي و تباني با احد از خواندگان يعني ارتش پاسداران انقلاب اسلامي که به آنان «سپاه پاسداران انقلاب اسلامي» («IRGC») اطلاق مي شود، القاعده و طالبان، و ساير گروه ها و کشورهاي تروريست و همدستانشان در آن اعمال خشونت بار، با نقض حقوق ملل، حقوق بين الملل، قوانين ايالات متحده آمريکا و ايالتهاي آن از جمله منطقه کلمبيا، و حقوق طبيعي انسان ها مرتکب شده اند.»

توضيح اينکه اين بخش از دادخواست در مورد  ناظر بر اعمالی است که گفته می شود خواندگان در خارج از مرزهای ايران مرتکب شده اند. در متن دادخواست همچنين آمده است:

«دادخواست جمعی حاضر توسط خواهان اصلی و به نيابت از تمامی ايرانيانی مطرح می شود که حقوق بشر و حقوق مدنی شان پايمال شده، مورد ضرب و شتم، و شکنجه قرار گرفته و حتی به قتل رسيدند تا رژيمی خبيث، نامشروع و غير انسانی و افراطی در قدرت بماند که هزينه آن بر دوش مردم بزرگ، شجاع، دوست غرب، بسيار تحصيل کرده با تمدن پرمايه پارس که سابقه زندگی در آزادی، و تمايل به آزادی مجدد از سرکوب و نقض حقوق اوليه بشر، را دارند تحميل شده است.»

اين موضوع کلی، در متن دادخواست، به چهار مورد تفکيک شده است:

1) دست داشتن در تروريسم و/يا فراهم کردن حمايت عملی از سازمان های تروريستی

2) ضرب و شتم

3) تحميل عمدی رنج روحی

4) کشتن بدون استحقاق (قتل)

خواندگان دعوی عبارتند از:

1) آقای سيد علی حسينی خامنه ای

2) آقای محمود احمدی نژاد

3) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

4) حکومت جمهوری اسلامی

به طور مشخص، در باره آقای خامنه ای، ضمن برشمردن سوابق ايشان، چنين اظهار شده است: «مشاراليه کنترل نيروهاي نظامي ايران، سپاه پاسداران (احد از خواندگان) و ساير ابزارهاي اعمال فشار خائنانه به منظور تحت سلطه در آوردن مردم ايران را در دست دارد که وي را قادر ساخته تا قدرت را در ايران در دست داشته باشد.» در جائی ديگر می افزايد:

«مشاراليه نقش ترغيب گروه های تروريستی را در منطقه بر عهده داشته است و مسئوليت ايفای نقش اصلی رهبری اين گروه ها را از طريق فراهم کردن منابع مالی، آموزش، تجهيز و بسيج گروه های تروريستی توسط رژيم اش را بر عهده دارد و به سازماندهی حملات به افراد، دول و منافع غربی کمک کرده است. تنفر وی از ملت خود، و آمريکا و متحدانش، در سخنرانی هايش در طول ساليان به ويژه هنگامی که هدايت شعارهای «مرگ بر آمريکا» توسط پيروان مذهبی اش را بر عهده دارد، مشهور بوده است. تمام ايرانيانی که با رژيم وی مخالفند و به ابراز عقايد خود می پردازند برچسب غربزده می خورند و مورد مجازات های بی رحمانه از جمله شلاق در ملأ عام، حبس بدون تفهيم اتهام، زندان انفرادی، شکنجه و حتی مرگ قرار می گيرند. اين مجازات ها بدون ترحم يا تمايز بين زنان، کودکان، افراد مسن يا هر کس ديگری که برای قبضه مطلق قدرت توسط خامنه ای خطر محسوب گردد اعمال می شود.»

در مورد آقای احمدی نژاد، دادخواست عنوان می دارد که:

«خوانده احمدی نژاد از سال 2005 رئيس جمهور ايران بوده است و اخيراً ادعا می کند که در يک انتخابات همراه با تقلب، مجدداً به اين سمت برگزيده شده است. در حالی که اين انتخابات به دليل متقلبانه بودن در کشوری که تقلب در آراء امری فراگير است و فساد يک قاعده محسوب می شود در سطح جهانی مورد انتقاد قرار گرفته است.»

«خواندگان در سرکوب مخالفان با استفاده از تاکتيک های پليسی و نظامی وحشيانه با هم به طور هماهنگ عمل کردند تا از طريق وحشت، سرکوب و نهايتاً تقلب در آراء و دستکاری در انتخابات همانگونه که در وقايع اخطر شاهد بوديم که منجر به اعتراضات گسترده و متأسفانه شدت عمل دولت از طريق ضرب و شتم، ارعاب و قتل و نيز جلوگيری از آزادی مطبوعات شد، قدرت را کاملاً در دست خود حفظ کنند.»

دادخواست ضمن بر شمردن برخی از موارد اتهامی و سوابق هر يک از خواندگان، مواردی را هم به عنوان اتهامات کلی و مشترک آنان ذکر می کند که بعضی از آنها بدون نياز به توضيحی در اينجا به دنبال هم درج می گردند:

«خواندگان به طور مستقيم مسئول شکنجه و قتل …… ]برادر خواهان اصلی[ و ساير زندانيان سياسی در اوين و ساير اماکن هستند چرا که نگهبانان زندان و ساير عوامل دولت طبق دستورات خواندگان عمل می کردند و سياست های رسمی مربوط به سرکوب، وحشيگری، شکنجه، ارعاب و قتل کسانی که همانند …… ]برادر خواهان اصلی[ دشمن دولت ظالم بودند را اجراء می نمودند.»

«سوء استفاده های فوق الذکر اعمالی خشونت بار با قصد قبلی و با انگيزه سياسی بودند که عليه غيرنظاميان غيرجنگجو به منظور القای وحشت، هدف قرار دادن مخالفان سياسی و به طور کلی ايجاد وحشت در بين مردم غيرنظامی جهت پيشبرد اهداف اسلامی از نوع افراطی و منحرف آن و به منظور حفظ قدرت در دولت ايران صورت گرفت.»

«قتل و ساير اعمال تروريستی مستوجب مسئوليت مدنی و نقض حقوق بشر و ديگر اعمال شبه جرم عليه خواهان اصلی و ساير خواهان های اين گروه به وسيله رفتار غيرانسانی و وحشيانه خواندگان و اعمال فردی و دولتی آنان به شرح فوق الذکر امکان پذير شد و حتی مورد تشويق قرار گرفت.»

«… خواندگان مستقيماً يا از طريق عوامل شان حمايت اساسی از سازمان های گوناگون تروريستی به عمل اورده اند که اعمال شيطانی را عليه اهداف غيرنظامی و نظامی به منظور ايراد حداکثر ميزان تخريب بدون توجه به زندگی انسان ها مرتکب شده اند و اين حمايت به صورت پرداخت پول به طور مستقيم، آموزش، تجهيز و بسيج ]آنان[ بوده است و نتيجه مستقيم اين حمايت شکنجه، قتل، و جرائم عليه بشريت و نسل کشی بوده است.»

«رفتار خواندگان تنها دليل بلاواسطه بود که موجب تحميل رنج روحی شديد و مداوم بر خواهان اصلی و ساير اعضای اين گروه از خواهان ها که موضوع نقض حقوق بشر، شکنجه و احتمالاً دستگيری های نادرست، قتل، نسل کشی و از دست دادن آزادی قرار گرفتند شد. به عنوان نتيجه مستقيم و بلاواسطه رفتار تعمدی، غيرمسئولانه، توهين آميز و غير قابل تحمل تک تک خواندگان، منفرداً و مجتمعاً، خواهان اصلی و ساير اعضای اين گروه از خواهان ها دچار خسارات اساسی از جمله شامل رنج شديد روحی، تشويش ذهنی، ترس مبرم و اضطراب و ساير تبارزات جسمی ناشی از رنج روحی مانند بی خوابی، درد کمر، سردردهای ميگرنی، ناراحتی های قلبی، از دست دادن حس عزت نفس، عصبی شدن، دلواپسی، از دست دادن همراهی و مجالست ]با بستگان[ و ساير تبارزات رنج جسمی و روحی شدند. خسارات مورد مطالبه خواهان اصلی و ديگر اعضای اين گروه از خواهان ها به مراتب بيش از ده تريليون دلار آمريکا است.»

«… اين خواندگان بودند که دستورات در خصوص چگونگی برخورد با زندانيان سياسی، شامل دستوراتی برای شکنجه و ايراد صدمه منجر به نقص عضو و کشتن آنان، را به منظور اجرای نقشه شان در عملی ساختن نسل کشی عليه شهروندان خود که تفسير افراطی و منحرف آنان از اسلام را زير سوال می بردند صادر کردند.»

با توجه به اينکه ظاهراً طرح شکايات کيفری عليه آقايان خامنه ای، احمدی نژاد و دست اندرکاران کشتارها (عمدتاً اعضای باند کوتاچيان فعلی)، توسط برخی نيروهای مخالف، در مراجعی همچون ديوان کيفری بين المللی در حال تکوين است احتمال آن می رود که در صورت عدم غلبه ملاحظات سياسی کشورهای بزرگ و تأثيرگذار، جهان شاهد تشکيل يکی از قطورترين پرونده های کيفری تاريخ باشد. شايد هم تا آن زمان، اين سيب هزار چرخ بخورد.

حقوقدانان جنبش سبز مردم ايران

چهاردهم آبان 1388

https://greenlawyers.wordpress.com

بازگشت به صفحه اصلی