Τα γουάν, το Νόμπελ και το μετάλλιο της Βουλής

Άρθρο 19: Οι μορφές της δημοκρατίας μπορούν φυσικά να ποικίλουν. Όμως μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία μόνο αν οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα ελεύθερης επιλογής ανάμεσα σε διαφορετικά πολιτικά, εναλλακτικά συστήματα στο πλαίσιο ελεύθερων εκλογών(…) Η πολιτική δημοκρατία είναι αναπόσπαστο στοιχείο της σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Άρθρο 20: Τα ατομικά δικαιώματα είναι θεμελιώδη για τις αξίες του σοσιαλισμού. (…) Χωρίς δημοκρατία, οι κοινωνικές πολιτικές δεν μπορούν να κρύψουν τον δικτατορικό χαρακτήρα μιας κυβέρνησης.

Άρθρο 21. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι διαφορετικές κουλτούρες θα αναπτύξουν τις δικές τους θεσμικές μορφές δημοκρατίας. Αλλά όποια μορφή κι αν πάρει η δημοκρατία– σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο – πρέπει να παρέχει πλήρη δικαιώματα στα άτομα και στις οργανωμένες μειονότητες. Για τους σοσιαλιστές, η δημοκρατία είναι από την ίδια τη φύση της πλουραλιστική (…)

Παραθέτουμε τα παραπάνω ως μικρή, πικρή υπόμνηση της απόστασης που χωρίζει τη θεωρία από την πράξη. Τα αλιεύσαμε στη Διακήρυξη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (Στοκχόλμη 1989) με αφορμή την επίσκεψη στην Ελλάδα του κινέζου πρωθυπουργού, μετά από πρόσκληση του προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.

Ενώ εμείς απονέμαμε στον επίσημο καλεσμένο μας το Χρυσό μετάλλιο της Βουλής των Ελλήνων, η Σουηδική Ακαδημία απένεμε στον κινέζο αντιφρονούντα Λιού Σιαομπό το Νόμπελ Ειρήνης «για τον μακροχρόνιο και μη βίαιο αγώνα του για τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα». Φυλακίστηκε για 11 χρόνια τον περασμένο Δεκέμβριο για ένα μανιφέστο που έγραψε το 2008 μαζί με άλλους Κινέζους ακτιβιστές, με το οποίο ζητούσε ελευθερία λόγου και πολυκομματικές εκλογές. Άσχημα παιχνίδια παίζουν οι συγκυρίες με τις αρχές μας…

Δεν υποστηρίζουμε βέβαια ότι η υπεύθυνη κυβέρνηση της χώρας πρέπει, ειδικά στη σημερινή συγκυρία, να διακινδυνεύσει το εθνικό συμφέρον πετώντας κατάμουτρα στον κάθε επίσημο καλεσμένο τα αμαρτήματά του. Οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι οι καιροί δεν επιτρέπουν επίδειξη θάρρους απέναντι στον «θείο με τα γουάν». Αυτό το θάρρος άλλωστε δεν το επιδεικνύαμε ούτε στις εποχές των παχιών αγελάδων. Όμως, ακόμα και στις δύσκολες ώρες που διανύουμε, ορισμένες πράξεις διατηρούν την ιδιαίτερη συμβολική τους σημασία.

Μια τέτοια πράξη είναι η παρουσία και η βράβευση του κινέζου πρωθυπουργού στη Βουλή των Ελλήνων. Εκεί πια τα πράγματα ξεφεύγουν από τη συνήθη αβροφροσύνη της «επενδυτικής διπλωματίας» και αποκτούν συμβολισμούς πολύ δύσπεπτους. Στο κάτω κάτω, αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι μια πτωχή πλην τίμια κόρη δυσκολεύεται να κρατήσει ακέραιη την τιμιότητά της όταν πεινάει. Δεν είναι όμως ανάγκη να δείχνει ότι το απολαμβάνει κιόλας…