Zespół naukowców z Australii przedstawił wyniki wstępnego badania klinicznego oceniającego skuteczność witaminy C w leczeniu przewlekłych owrzodzeń stóp. Grupa badana była niewielka, za to wyniki spektakularne. 

Owrzodzenia stóp są stosunkowo częstym powikłaniem cukrzycy, niedokrwienia kończyn (np. w przebiegu miażdżycy zarostowej tętnic) lub neuropatii (uszkodzenie nerwów jest zresztą głównym mechanizmem inicjującym owrzodzenia stóp u chorych na cukrzycę). Leczą się trudno, nierzadko prowadzą do zakażeń głębszych struktur, zapaleń kości, deformacji stawów i zmuszają do amputacji (stan ten rozwijający się w wyniku cukrzycy ma nawet swoją nazwę: stopy cukrzycowej). 

Autorzy pracy zauważyli problem bardzo częstego niedoboru witaminy C u takich chorych i postanowili sprawdzić, czy jej suplementacja – a wraz z nią poprawa procesów syntezy kolagenu i czynności układu immunologicznego – wpłynie na gojenie się tych ran. 

Uczestnikami badania byli pacjenci ośrodka klinicznego zajmującego się chorobami stóp u chorych z grupy dużego ryzyka. Żaden z nich nie przyjmował przed rozpoczęciem badania suplementów z witaminą C. Chorych (16 osób) przydzielono losowo do grupy otrzymującej witaminę C w postaci o przedłużonym uwalnianiu (500 mg dziennie) lub do grupy kontrolnej. Wszystkim zmierzono poziom witaminy C. Po miesiącu, jeśli stwierdzono niedobór witaminy C, pacjent taki otrzymywał suplementację, jeśli był w grupie kontrolnej. Osoby z prawidłowym stężeniem witaminy C kontynuowały leczenie bez zmian. Oczywiście obie grupy otrzymywały standardowe leczenie niezależnie od suplementacji. 

Jakie były rezultaty po zakończeniu badania? W grupie otrzymującej witaminę C obserwowano 100% wyleczenia, natomiast pogorszenie stanu (średnio o kilkanaście pkt. proc.) w grupie kontrolnej. W grupie kontrolnej obserwowano poprawę u części chorych (średni wynik tego nie neguje), jednak następowała ona znacznie wolniej niż u osób przyjmujących witaminę C. Całkowite wyleczenie odnotowano u wszystkich leczonych witaminą C po 77 dniach, w tym czasie uzyskało ten efekt tylko u około połowy osób w grupie kontrolnej. 

Analiza wskazała też, że rozmiary owrzodzeń zależały od wyjściowego poziomu witaminy C we krwi, na który z kolei wpływało spożycie gotowanych warzyw. 

Autorzy mają świadomość, że wyniki powinno się potwierdzić w większej grupie, przyznają jednak, że witamina C jest tania i łatwo dostępna, w związku z czym trudno będzie uzyskać sponsora. To badanie było finansowane z grantu badawczego szpitala Westmead, w którym pracują. Zalecają więc, by rozważać suplementację witaminy C, najlepiej w postaci o zwolnionym uwalnianiu, u osób z owrzodzeniami stóp, których dieta jest uboga w warzywa i owoce, czyli źródła witaminy C. 

Na podstawie

Br J Nutr. 2020 Sep 28;1-21. Vitamin C Improves Healing of Foot Ulcers; A Randomised, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Jenny E Gunton et al.