Goedkoop is duurkoop? Het ligt er helemaal aan! Heb je een mes nodig voor dagelijks gebruik, dan kun je beter iets meer geld uitgeven. Belangrijk is dat je een mes kiest dat goed in de hand ligt, een stevig lemmet heeft en dat bij het snijwerk past.
Er is natuurlijk een groot verschil in kwaliteit. Mijn goedkoopste aankoop ooit was een lichtgewicht setje van Ikea. Ze zijn nog steeds vlijmscherp, maar ik gebruik ze alleen op vakantie 😉 . Voor dagelijks gebruik kocht ik de betere (fabrieks)messen, maar ook die werden natuurlijk na verloop van tijd bot. Eigenlijk was ik daar wel klaar mee en ik besloot dat het anders moest. Er stond al langer een blog in de planning met de titel “Scherpe messen zijn een must!”, toen ik benaderd werd door Latalis, of ik hun koksmes en slijpsteen wilde testen. Toeval bestaat niet, toch?
De messen op de foto (van links naar rechts):
- Schilmesje, voor het schillen van een appeltje
- Officemes (12 cm), voor het fijne snijwerk van een uitje of knoflook
- Santokumes (17 cm), voor groenten maar ook het fijnsnijden van kruiden
- Koksmes (20 cm), voor groenten, maar ook vlees en vis
- Koksmes (20 cm), voor groenten, maar ook vlees en vis
- Groot koksmes (30 cm), voor het zware werk
- Keramisch aanzetstaal, voor dagelijks gebruik
- Slijpsteen
De angst voor grote en scherpe messen is eigenlijk onterecht. Als ik snel iets wil snijden met een (scherp) aardappelmesje, snijd ik me vaker in de vingers dan wanneer ik een “echt” mes gebruik. Het is natuurlijk belangrijk om niet gedachteloos wat weg te hakken, maar een groter mes ligt beter in de hand en je kunt er makkelijker mee snijden.
Kijk bij de keuze voor een koksmes behalve naar de grootte van het mes ook naar de breedte van het lemmet. Als je het vasthoudt en snijdt, wil je niet telkens met je knokkels de plank raken. Dat werkt niet lekker.
Het Pro Koksmes van 20 cm van Latalis is groter en iets zwaarder dan het Sabatier santokumes. Het ligt lekker in de hand, is heel scherp en snijd gemakkelijk. Hoewel er natuurlijk allerlei regeltjes zijn welke messen je waarvoor gebruikt, moet ik bekennen dat ik het koksmes nu steeds vaker gebruik voor het snijden van groenten, vlees en vis. Het santokumes blijft het makkelijkst voor het snel het hakken van kruiden bijvoorbeeld.
Over de kwaliteit van het mes kan ik nog niet veel zeggen, daarvoor gebruik ik het nog niet lang genoeg.
Het Het grote koksmes van 30 cm gebruik ik eigenlijk alleen voor het snijden van bijvoorbeeld een kool, meloen of pompoen.
Een aanzetstaal is handig voor dagelijks gebruik. Haal het mes langs het aanzetstaal voordat je het gebruikt. Hierdoor blijft het langer scherp, al is dat uiteindelijk niet voldoende.
Je messen afwassen doe je bij voorkeur met de hand en liever niet in de vaatwasser. Gewoon met een sponsje en wat afwasmiddel is het zo gedaan. Op die manier gaan ze langer mee.
Een mes slijpen met een slijpsteen
Als hobby-beeldhouwer had ik een elektrische tafelslijpmachine om mijn beitels te slijpen. Daarmee heb ik ook geprobeerd mijn (goedkopere!) messen te slijpen. Maar, zoals je wel kunt begrijpen, machinaal slijpen is een vak! Het lukte wel, maar erg strak zag het er niet uit. Ik was dus wel heel benieuwd naar de Latalis Pro slijpsteen. Bij de slijpsteen wordt een bamboe schaaltje met een anti-slip zooltje eronder geleverd, een wit blokje polijststeen om de steen weer glad te polijsten (dat heb je wel nodig als je hem vaak gebruikt) en een houdertje voor de juiste slijphoek.
De slijpsteen heeft een grove kant en een polijstkant. De blauwe kant (1000) is bestemd voor het grove werk, het slijpen dus. Heb je dat gedaan dan kun je de witte kant (6000) voor het polijstwerk gebruiken. Nu durfde ik niet meteen met mijn goede messen aan de slag, want eerst maar eens oefenen. Ik start met het schilmesje (nummer 1 op de foto), als ik het verknoei is het niet zo erg. Omdat dat heel goed lukte, durfde ik het aan om een van mijn oude koksmes en het santokumes te slijpen. Het kost je wel wat tijd dat slijpen, maar het is helemaal geweldig als je oude messen weer scherp zijn!
Belangrijk om te weten is dat je de slijpsteen nat moet houden tijdens het gebruik. Leg voor je begint de steen een kwartiertje in het water. Zet ook een schaaltje water ernaast zodat je tijdens het slijpen telkens de steen weer een beetje nat kunt maken.
Op de website van Latalis vind je een uitgebreide gebruiksaanwijzing voor het slijpen van je messen. Kijk ook eens op Youtube naar instructie-filmpjes! Een van de tips is om met een merkstift een lijn te trekken over de snijkant. Je kunt dan goed controleren of je gelijkmatig slijpt en geen stukken overslaat.
Toch ook even de werkwijze in het kort:
Zet het mes met een hoek van 15-20 graden op de steen met de snijkant van je af. Het houdertje waardoor je de hoek constant houdt, vind ik niet echt handig werken. Werk steeds van het begin van het lemmet naar de punt en probeer een gelijke druk aan te houden. Tijdens het slijpen ontstaat een braampje, een ruw randje zeg maar. Als je dat voelt kun je de andere kant van het mes slijpen. Zo ga je door tot je tevreden bent. Dan kun je het mes polijsten. Dat werkt op dezelfde manier. Ook nu ontstaat weer een braampje. Je kunt dit wegwerken door eerst 10 keer beide kanten, daarna 8, 6, 4 en 2 keer te polijsten. Op die manier polijst je het braampje langzaam weg en is je mes weer scherp.
Maak het mes schoon en doe de test: snijd een zo dun mogelijk plakje van een druif of tomaat. Het mes moet zonder druk door de tomaat “glijden”.
Noot: het koksmes en de slijpsteen heb ik gratis ontvangen van Latalis. De foto’s en de tekst zijn van mijzelf en geven mijn mening weer.
Anja's Foodblog 