Με αφορμή την πτώση της πλατφόρμας του Facebook (και μαζί του και των Instagram, Messenger και WhatsApp) και μιας και έχω καιρό να γράψω για τεχνολογικά θέματα, είπα να γράψω ένα μικρούλι άρθρο.
(Για μικρούλι θα ξεκινήσει πάντως.) LOL

Είχαμε λοιπόν μια 6ωρη πτώση του δικτύου αυτού του τεχνολογικού γίγαντα. Που φάνηκε ως 6ήμερη στους απλούς χρήστες, 6μηνη στους επαγγελματίες που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα και 6χρονη στον Μαρκ Ζάκερμπεργκ.

Γιατί καλή και θεμιτή και -στην τελική- αναπόφευκτη η εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά έχει και τα προβλήματα της.

Και μην αρχίσετε οι τεχνοφοβικοί τα δικά σας.

Και ο τροχός τεχνολογική εξέλιξη ήταν και άλλοι τον χρησιμοποιούν για να πηγαίνουν μπροστά και κάπου καλύτερα (μεταφορικά και κυριολεκτικά) και άλλοι για να πατάνε και να λιώνουν (επίσης κυριολεκτικά και μεταφορικά) αυτούς που θεωρούν εχθρούς και αντιπάλους ή αυτούς που δεν προσέχουν στον δρόμο, οπότε, επειδή η κακή του/λάθος χρήση είναι γενικευμένη να τον καταργήσουμε και να γυρίσουμε στην προ τροχού ζωή μας.

Επειδή λοιπόν η τεχνολογία θα συνεχίσει να έχει εξέλιξη, και επειδή άλλο η φοβία και άλλο ο προβληματισμός, αν δεν το δούμε και λίγο πιο σοβαρά, ένα παρόμοιο πρόβλημα στο μέλλον δεν θα περνάει με λίγη αναμονή, πλακίτσα και τρολάρισμα στα άλλα κοινωνικά δίκτυα.

Δεν θα περνάει γιατί δεν θα αφορά μόνο το σκότωμα χρόνου σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο αλλά στο σύνολο της την καθημερινότητα μας, επειδή η τεχνολογία θα διεισδύσει αναπόφευκτα στα πάντα και επειδή η τελειότητα είναι μια ουτοπία.

Το μόνο κοντά στην τελειότητα που μπορούμε για παράδειγμα να δημιουργήσουμε/σχεδιάσουμε είναι αυτό: .
Μια τελεία.

Και παρόλο που και οι υπολογιστές είναι προγραμματισμένοι να καταλαβαίνουν κάτι πολύ βασικό όπως το δυαδικό σύστημα, μια ακολουθία δηλαδή από ζεύγη που περιέχουν 0 ή/και 1, όλο αυτό το τεχνολογικό δημιούργημα που έχει στηθεί και περιβάλει σήμερα τον κόσμο και την καθημερινότητα απέχει έτη φωτός από το να αποκαλεστεί απλό.

Τι συνέβη λοιπόν, με απλά λόγια (το γιατί δεν θα το μάθουμε ποτέ):
Χάθηκαν οι DNS servers του Facebook (εκλαϊκευμένα, ο τηλεφωνικός κατάλογος που επιτρέπει την επικοινωνία υπολογιστή με υπολογιστή, και επειδή μιλάμε για έναν διαδικτυακό γίγαντα, δεν μπορείς να πας στο περίπτερο να χρησιμοποιήσεις άλλο κατάλογο και τηλέφωνο) άρα τυφλώθηκαν/κουφάθηκαν τα πάντα και οι πάντες.

Χάθηκε δηλαδή η επικοινωνία με τους υπολογιστές.
Ως αποτέλεσμα αυτού χάθηκε και η απομακρυσμένη πρόσβαση των τεχνικών.

Αλλά ακόμη και όταν αυτοί πήγαν να μπουν στα κτήρια δεν αναγνωρίζονταν οι κωδικοί, οι ηλεκτρονικές τους ταυτότητες, όπως και κανένας -πιθανός -βιομετρικού τύπου έλεγχος πρόσβασης ώστε να ξεκλειδώσουν οι πόρτες μιας και τα συστήματα ελέγχου σε αυτές δεν μπορούσαν να διασταυρώσουν τα στοιχεία που παρείχε ο τεχνικός/εργαζόμενος με αυτά που είχαν αποθηκευμένα αφού δεν έβλεπαν πίσω στα κέντρα δεδομένων.

Και δεν είναι η επιχείρηση του κυρ Αλέκου, σπάμε μια πόρτα ή φωνάζουμε τον κλειδαρά με το εύκολο κινητό και μπήκαμε.
Μόνο να φτάσουν με κόλπα Μακγκάιβερ εκεί που ήθελαν θα πρέπει να τους πήρε ώρες.

Όμως ακόμη κι όταν μπήκαν μέσα κατά πάσα πιθανότητα άρχισαν να ψάχνουν στα τυφλά να βρουν από που να ξεκινήσουν να διορθώνουν την βλάβη, αφού με τα πάντα εκτός επικοινωνίας θα είχαν μεν μια ιδέα αλλά δεν θα ήξεραν ποιο ακριβώς ήταν το πρόβλημα και πως προέκυψε.

Κι άντε, αυτό είναι απλά το Facebook θα πει κάποιος.
Τίποτα παραπάνω από ένα κοινωνικό δίκτυο για λίγο χαβαλέ.
Αγχώθηκε λίγο ο Μιχάλης που δεν μπορούσε να στείλει στην Μαρία, τρελάθηκε η Κατερίνα που είχε μείνει στο «διαβάστηκε» του Θανάση, ζορίστηκε λίγο ο Κώστας που δεν μπορούσε να κάνει like στον εαυτό του, δεν θα πεθάνουμε κιόλας. Αυτό, παλιά.

Πλέον είναι πολλά περισσότερα αφού ακόμη και για τους απλούς χρήστες του δυτικού κόσμου ένας λογαριασμός στο Facebook, όπως και ένας λογαριασμός Google π.χ. χρησιμοποιείται συνήθως και ως μέσο επαλήθευσης ταυτότητας για να συνδέεται κανείς εύκολα και γρήγορα σε διάφορες ιστοσελίδες και υπηρεσίες χωρίς να χρειάζεται να θυμάται ένα σωρό ονόματα χρήστη και κωδικούς.

Ή να κάνει το κλασικό και 100% λάθος που εφαρμόζουν πάρα πολλοί, να έχει να πληκτρολογεί το ίδιο όνομα και κωδικό για όλους τους λογαριασμούς του.

(σημ. ακόμη και το login μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας πρέπει να είναι το πρώτο στάδιο και να έχετε ενεργοποιημένη την ταυτοποίηση μέσω τηλεφώνου που πλέον παρέχεται σε κάθε υπηρεσία, ιδιωτική και μη, για έξτρα ασφάλεια και όσοι δεν το έχετε κάνει να το κάνετε για να αποφεύγετε απώλειες λογαριασμών κλπ)

Πολύ περισσότερα για αυτούς της Ασίας (προφανώς εκτός Ιαπωνίας, Νότιας Κορέας και κάνα δυο ακόμη χωρών) και της πλειοψηφίας των χωρών της Λατινικής Αμερικής που με τις υποτυπώδεις υποδομές τους το Facebook (και οι λοιπές εταιρείες-εφαρμογές του) είναι κυριολεκτικά το μοναδικό μέσο επικοινωνίας που διαθέτουν.

Πέρα από το γεγονός πως και για τον υπόλοιπο κόσμο πλέον δεν είναι ένα απλό κοινωνικό δίκτυο που όλοι σκοτώνουμε την ώρα μας αλλά μια πλατφόρμα που πάρα πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν για επαγγελματικούς σκοπούς.

Από την χι επιχείρηση που στήνει τα πάντα πάνω του ή απλά διαφημίζει μέσω αυτού τις δραστηριότητες της μέχρι την χι ινφλουένσερ που έχει καταφέρει να το κάνει επάγγελμα.

(σημ. Και μην κράξει κανείς/καμιά τους/τις influencers, όλοι θα ήθελαν να μπορούν να κάνουν το χόμπι τους και την πλάκα τους επάγγελμα και πλέον, στην εποχή του διαδικτύου, αυτό δεν είναι προνόμιο μόνο των αθλητών για παράδειγμα.
Αν τώρα, πρέπει σώνει και καλά να κράξει κάποιος ας κράξει τον εαυτό του ή τους γύρω του για το ποιους έχουμε αναγάγει ως κοινωνία σε τέτοιους.)

Αυτό που έγινε λοιπόν ανοίγει ένα παραθυράκι για μια ματιά στο μέλλον.
Παράθυρο για να κοιτάξουμε μπροστά, σε μια μέρα όχι πολύ μακρινή, όπου κυριολεκτικά τα πάντα θα περνάνε μέσω του διαδικτύου και ασύλληπτων διαστάσεων data centers που θα διαχειρίζονται/ελέγχουν μια ασύλληπτη ροή πληροφοριών, εντολών κλπ.

Ακόμη και η μετακίνηση μας στους δρόμους θα βασίζεται σε απόλυτα αυτοματοποιημένα συστήματα όπου τα οχήματα μας θα μας πηγαίνουν μόνα τους στον προορισμό μας. Ήδη υπάρχει αυτό σε ένα βαθμό με τα οχήματα της Tesla αλλά απέχει αρκετά από το να μπορούμε να πούμε πως αφορά σε μια συνολική εικόνα.

Μπορούμε όμως εύκολα να συλλάβουμε με μια μεταφορά στα μέσα μεταφοράς αυτού που συνέβη με το Facebook.

Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε τον εαυτό μας μέσα στο δικό μας αυτοκίνητο ή σε ένα ΜΜΜ, να πηγαίνουμε για δουλειά, ταξίδι, διασκέδαση χωρίς την παραμικρή ανθρώπινη παρέμβαση.

Σε ένα όχημα απόλυτα βασισμένο για τη λειτουργία του σε gps, δορυφόρους, ραντάρ και κάμερες ανίχνευσης κίνησης-απόστασης κοκ όπου ξαφνικά να πέφτει το σύστημα και όλοι (κυριολεκτικά όλοι) να παγιδευτούμε μέσα σε σταματημένα για έξι ώρες οχήματα επειδή για λόγους ασφαλείας και μείωσης των ατυχημάτων δεν θα έχουν την δυνατότητα να οδηγηθούν με τον τρόπο που ξέρουμε σήμερα.

Άλλοι στη μέση του πουθενά σε μια εθνική, άλλοι στη μέση μιας διασταύρωσης στο κέντρο της πόλης, άλλοι έξω από τα οχήματα τους που δεν θα μπορούν να τσεκάρουν τα βιομετρικά τους στοιχεία με τα αποθηκευμένα στο cloud αρχεία και δεν συμμαζεύεται.

Όπου αν κάτι σαν την πτώση του facobook για έξι ώρες κόστισε, στην σημερινή εποχή, στην παγκόσμια οικονομία σχεδόν ένα δισεκατομμύριο δολάρια (όπως υπολόγισαν στον εξειδικευμένο σε αυτά τα θέματα ιστότοπο από όπου είναι και η φωτογραφία του άρθρου) ούτε που μπορεί να φανταστεί κανένας τις επιπτώσεις ενός υποθετικού (αλλά καθόλου απίθανου να συμβεί) γεγονότος σαν το παραπάνω, στο μέλλον.

Που το οικονομικό είναι απλά η ευκολονόητη πτυχή με την οποία μπορεί να ασχοληθεί κάποιος, γι αυτό και μένω σε αυτό. Μιλάμε φυσικά για κάτι πολύ πιο σύνθετο και πολυεπίπεδο που ούτε ένα βιβλίο 300 σελίδων δεν θα έφτανε για να καλύψει, πόσο μάλλον ένα άρθρο σε ένα μπλογκ.

Όταν φτάσουμε σε εκείνο το επίπεδο, λίγο πολύ θα ισχύει η ατάκα που χρησιμοποιεί ο αφηγητής στις εκπομπές του National Geographic περί μελλοντικών φυσικών καταστροφών. Δεν είναι θέμα του αν αλλά του πότε και γι αυτό πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι.

Και μπορεί να ακούγεται σαν ψιλά γράμματα και πολυτέλεια (μπροστά στα τόσα σημερινά προβλήματα πάσης φύσεως που έχουμε) μια συζήτηση για τέτοιου είδους θέματα αλλά όσοι έχουν έστω και την ελάχιστη δύναμη πρέπει να πιέσουν ώστε να ξεκινήσει σοβαρά προτού τρέχουμε -για μια ακόμη φορά- πίσω από την εξέλιξη που (ειρωνικό) εμείς δημιουργούμε.

Γιατί όταν ανακαλύψαμε τον τροχό δεν ήμασταν παρά πιθηκοειδή που λίγο καιρό πριν είχαν ουρά και δεν διαθέταμε τον εγκέφαλο για να συζητήσουμε και να θέσουμε σαφείς και απαράβατους νόμους και κανόνες ώστε να τον χρησιμοποιούμε μόνο θετικά.

Αυτόν και οποιοδήποτε άλλο εργαλείο θα δημιουργούσαμε στο μέλλον με αποτέλεσμα –εξαιτίας και αυτού– να χάσουμε αιώνες ολόκληρους σε πισωγυρίσματα.

Έτσι, αντί να φτάσουμε να ζούμε σε έναν κόσμο που να πλησίαζε έστω ελάχιστα στην ουτοπία του τέλειου (που θα ήταν ό,τι τελειότερο μπορούμε να κάνουμε) και να εφαρμόζαμε σωστούς κανόνες όχι από εξαναγκασμό (όπως θα κάναμε αρχικά) αλλά γιατί θα ήταν κάτι απόλυτα αυτονόητο, καταλήξαμε με αυτήν την –σε μεγάλο μέρος της– «ανάπηρη» διανοητικά και ηθικά παγκόσμια κοινότητα του σήμερα.

Σε αυτά τα δύο (ηθική και διανόηση) εμπεριέχονται και οι υπόλοιπες δυσλειτουργίες-αναπηρίες, όπως η οικονομική, η θρησκευτική κλπ.

Τώρα όμως διαθέτουμε πέρα από τη γνώση του παρελθόντος (ως διδακτικό μάθημα) και τις τεχνολογικές ικανότητες να κάνουμε κάτι πολύ καλύτερο από αυτό που έχουμε στο μυαλό μας αλλά και να βαδίζουμε δίπλα στην εξέλιξη που δημιουργούμε, αν όχι να την οδηγούμε εκεί που πρέπει και θέλουμε.

Κάτι που σε πρώτη φάση αφορά στην ευκολότερη συζήτηση περί ασφάλειας και ελαχιστοποίησης των κινδύνων, με φυσικό επακόλουθο σε δεύτερη φάση και την πιο δύσκολη, περί ηθικής.