Dos Pobos: Manuel De Oya

tui catedral

Este libertino Manuel de Oya, era veciño de Atios, en Porriño, na provincia de Tui, no 1.696.

Para proceder ante a Xustiza contra MANUEL DE OYA, como digo, veciño de Atios, no Porriño, ¡Ollo! Como o licenciado JOSÉ GIL CARVALLIDO, residente na Coruña, e natural de Santa María de Salcedo, do Bispado de Tui, outorgaba escritura de fianza naquela capital, o 1º de Agosto do 1.696 ante o escribán Andrés Lourenzo de Caamaño, de Betanzos, para seguir a causa que había promovido ante o Fiscal da Súa Maxestade, deste Reino de Galicia, o licenciado GIL, manifestando no preámbulo de dita escritura que había determinado denunciarlle porque:

“. . . e persona inquieta e de mal vivir, e contaminado se halla amancebado i en pecado público, con una hija de Manuel Alonso, llamada ANA, de quien tiene un niño. Y con Elena de Represa, hija de Gregorio de Represa, de quien tiene dos hijos, y con María de Quinta, hija de Alvaro de Quinta, su prima. Y a tratado de malas palabras al licenciado LOURENZO SOBREDO, y tirándole muchas piedras en su casa, sin causa salió al camino a ANA CAINZOS, “criada” de dicho cura, y le aporreó y maltrató sin causa. Y por 17 de diciembre de dicho año del 95, en el atrio de la iglesia y sin causa trató mal de obra y palabra a dicho licenciado Lourenzo Sobredo, y le asió del coello amenazándole con una escopeta en las manos. Y por ende de dicho año saliendo dicho cura de decir misa le a manoseado y tratado mal de obra y palabra, acompañado y favorecido de Juan Antte Boticario y veciño de Tui. Y salió al Correo que viene de la ciudade de Tui a la de Santo de Casso Pensado, y en el sitio de la Ternela, de dicha feligresía de Atios, y sin causa le aporreó y maltrató porque se le hecho causa por a Xustiza ordinaria. Y lo mismo a dado de puñetazos a Gregorio da Mazaira, y trató de matar a Andrés de Vilariño, y hace otros muchos delitos y por su poder y mano se quedan sin castigo y dello se a dado cuenta al Fiscal de Su magestade”. (Firmado: Joseph Gil Carvallido. (Rublicado) Ante mi (Firmado) Andrés Lourenzo (Rublicado). Arquivo Notarial de A Coruña. Protocolo 702, folio 9. Betanzos).

Na actuación, como testemuña do licenciado Gregorio Arrendin Balverde, veciño de Tui, e do licenciado Martín Lourenzo, veciño de Caldelas, permite asegurar que foron os auténticos promotores da causa e que utilizaron a influencia do seu paisano o licenciado José Gil, residente en A Coruña, para aproveitar seus contactos, e reafirmar a veracidade dos feitos.

Como se pode observar os “ministros da Igrexa”, no seu celo por preservar os privilexios e intereses do seu colectivo, non dubidaron en utilizar os estrados da xustiza real, para denunciar as miserias da sociedade que les afecta, eludindo a intervención dos xuíces eclesiásticos do Santo Oficio, para manter en segredo as súas esixencias, aínda que sexa a costa de someterse o dictame dos tribunais seculares. ¡Así andaban as cousas xa naqueles tempos!