Σε συμφωνία με την Τουρκία για την υιοθέτηση ενός σχεδίου κοινής δράσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε η Σύνοδος Κορυφής, ώστε να υπάρξει μόνιμος μηχανισμός ρύθμισης για τη διασφάλιση παραμονής των προσφύγων στη χώρα.
Συγκεκριμένα, με κίνητρο την διαδικασία προς είσοδο τούρκων υπηκόων χωρίς βίζα στην ΕΕ, οικονομική στήριξη και «ξεπάγωμα» της προενταξιακής διαδικασίας, οι «28» κατάφεραν να εξασφαλίσουν μια κατ’ αρχήν συμφωνία με την Τουρκία για περιορισμό των προσφυγικών ροών με ενισχυμένη φύλαξη συνόρων και αποτελεσματικές διαδικασίες επαναπροώθησης.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισήμαναν ότι το επόμενο διάστημα θα γίνουν συζητήσεις για την οικονομική βοήθεια που θα χορηγηθεί στην Τουρκία για τη μετεγκατάσταση των προσφύγων. Ωστόσο η Τουρκία πρώτα θα πρέπει να προχωρήσει σε δράση, πριν η ΕΕ παραχωρήσει «ανταλλάγματα». Το ύψος της οικονομικής στήριξης που θα δοθεί στην Τουρκία για τους πρόσφυγες που έχει δεχθεί δεν έχει καθοριστεί.
Τα άλλα δύο ανταλλάγματα που υπόσχεται η ΕΕ στην Άγκυρα είναι «η επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του οδικού χάρτη για απελευθέρωση της βίζα» και να δοθεί «νέα ενέργεια στη διαδικασία ένταξης με στόχο την επίτευξη προόδου στις διαπραγματεύσεις».
Σε ότι αφορά την αποτελεσματικότερη φύλαξη των συνόρων, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ σημείωσε πως θα ενισχυθεί περαιτέρω ο ρόλος της Frontex και θα είναι σε θέση να πραγματοποιεί απευθείας επιστροφές παράτυπων μεταναστών. Επιπλέον, ανέφερε ότι τα κράτη μέλη θα είναι έτοιμα να συνδράμουν με εκατοντάδες συνοριοφύλακες έτσι ώστε να ενισχυθούν τα hotspots σε Ελλάδα και Ιταλία.
Στο ζήτημα των επαναπροωθήσεων, επαναλαμβάνεται ότι κεντρικός άξονας είναι η εγκαθίδρυση και λειτουργία «hot spot» σε περιοχές πρώτης γραμμής. Έργο τους θα είναι «η ταυτοποίηση, καταγραφή, λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και υποδοχή όσων αιτούνται διεθνή προστασία και άλλων μεταναστών και ταυτόχρονα η διασφάλιση επανεγκαταστάσεων και επιστροφών».
