Ertesi gün hapları: Dost mu, düşman mı?
“O hapın işe yaramayacağı hiç aklıma gelmemişti”
Hastalarımdan bir tanesi kürtaj olmak üzere masaya yatarken bu sözleri öyle içten ve pişmanlık duygusu ile söylemişti ki, o zaman yılda neredeyse 1 milyon adet satan bu ilaçların ne kadar tehlikeli olabileceği hissini uyandırmıştı. Bir şirkette yönetici pozisyonunda çalışan hasta, erkek arkadaşı ile korunmasız ilişkiye girdikten sonra ertesi gün hapı kullanmış ve ne yazık ki, ancak 1.5 ay sonra hamile olduğunu fark edebilmişti.
Ertesi gün hapları korunmasız ilişki sonrası, doğum kontrol haplarının unutulması veya yöntem başarısızlığı durumunda veya cinsel saldırı durumlarında gebeliği önlemeye yarayan çok önemli ilaçlardır. Ancak oluşmuş, rahme yerleşmiş bir gebeliği sona erdirmez. Temel olarak yumurtlamayı geciktirme veya önleme mekanizması ile etkinlik gösterirler.
Ancak korunmasız ilişkiyi takiben ertesi günü hapı kullanan kişilerin tahminen % 0.5-3’ü planlamadıkları bir gebelik yaşamaktadırlar. Evet; ertesi gün hapları gebeliği efektif bir şekilde önlese de, diğer doğum kontrol yöntemleri kadar etkili değildirler ve kesinlikle rutin bir yöntem olarak kullanılmamalıdırlar.
Ertesi gün haplarının, özellikle şişman kişilerde ve başka ek ilaç kullanan kişilerde etkinliği düşmektedir ve gebeliği önleyemeyebilirler. Bu ilaçlardan bazıları bulantı ve kusmayı tetiklerler ve ilaç etkinliğini düşürebilirler. Bunun dışında; baş dönmesi, halsizlik, baş ağrısı, ara kanamalar, karında kramp gibi yan etkiler oluşturabilirler. Ertesi gün hapı kullanmışsanız, adetiniz 1 hafta kadar gecikebilir. Ancak bu süre uzarsa mutlaka gebelik testi yaptırmanız gerekmektedir. Ertesi gün hapları cinsel yoldan bulaşıcı hastalıklardan da korumamaktadır. Ayrıca, eğer kullanılan metot başarısız olursa; bunun düşük, kürtaj veya dış gebelikle sonuçlanması da olasıdır. Eğer ertesi gün hapı kullanmak zorunda kalmışsanız, bilin ki yalnız değilsiniz. Tüm bu sebeplerle bir uzman hekimden yardım almanızda fayda vardır. Günümüzde hekime ulaşmak çok daha kolay, lütfen böyle bir durumda çekinmeyiniz ve doktorunuzdan danışmanlık talep ediniz.
Ertesi gün haplarının reçetesiz satılması ve kolay ulaşılabilmesi, aslında pek çok gebeliği engellese de, insanları doğum kontrol hapları gibi etkin korunma yöntemlerini kullanmaktan uzaklaştırmaktadır. Bu da ilacı kullanan kişilerin yeterince bilgilendirilmesi konusunda soru işareti yaratmakta, kişilerin takibi yapılamamakta ve olası kürtaj veya hayati riski olan dış gebelik gibi bir durumun ihtimalini artırabilmektedir. Ayrıca bu ilaçlar korunmasız ilişkiyi cesaretlendirerek cinsel yolla bulaşan hastalıkların riskini de artırmaktadır.
Sonuç olarak, ertesi gün hapları bizim doktor kontrolünde kullanmamız gereken, zamanı geldiğinde dostumuz olabilecek ilaçlar olsa da; kontrolsüz ve yeterli bilgi olmadan kullanımında sağlığımızı tehdit edebilecek çok ciddi hormon ilaçlarıdır. Yıllık jinekolog kontrolünüzde mutlaka doğum kontrol hapları gibi etkin korunma yöntemleri ve ertesi gün hapları ile ilgili danışmanlık alınız.
