Zaterdag 18 mei 2024
Net als in voorgaande jaren is er ook dit jaar weer een Big Day in de regio. Vandaag strijden Daan van Braak, Evert Florijn, Jorian Eijkelboom en ondergetekende tegen team Wei de vogels (Donny Dolman, Niels Zwartjes en Guido Posthuma) én tegen ons record van vorig jaar van 129 soorten.
Voorbereiding
We hebben vrij weinig voorbereid. Zo waren we allen al even niet in Waverhoek, de Groene Jonker of de Bossenwaard geweest om te kijken hoe die gebieden erbij liggen. We vertrouwen eigenlijk een beetje op onze route van vorig jaar en waarnemingen van anderen van de afgelopen weken. Afgelopen week zijn we een keer samengekomen om die route van vorig jaar te finetunen.
De dag zelf
Om stipt 12 uur spreken we af op de parkeerplaats van het Goudse Hout. De politie komt even buurten, maar na een praatje en een legitimatiecheck kunnen we dan echt beginnen. We beginnen met een kleine domper, want we horen hier geen Bosuil. Een poging aan de andere kant van Gouda, in het Weegje, levert gelukkig wel een zingende Bosuil op. Hier merken we ook leuke soorten zoals Dodaars, Snor en Waterral op. Fijn, want dat betekent dat we ons de rest van de dag geen zorgen hoeven te maken over deze soorten. Bosrietzangers zijn algemeen, we horen hier de eerste van de nacht maar zullen tot ver in de ochtend vele tientallen exemplaren horen. Onze doelsoort van hier, de Nachtegaal, vindt het na één zangstrofe wel weer genoeg geweest en houdt de rest van de tijd zijn snavel.
1. 00:09 – Grauwe Gans
2. 00:12 – Meerkoet
3. 00:30 – Krakeend
4. 00:30 – Waterhoen
5. 00:35 – Bosrietzanger
6. 00:35 – Waterral
7. 00:44 – Rietzanger
8. 00:51 – Dodaars
9. 00:53 – Grutto
10. 00:55 – Snor
11. 00:57 – Bosuil
12. 00:59 – Nachtegaal
We besteden (te) veel tijd rondom de Reeuwijkse Plassen. Langs de Twaalfmorgen horen we veel eenden en weidevogels, maar niks geks. ‘Onze’ trouwe Kerkuil vliegt luid roepend rond, volgens mij heeft dit beest ons nog nooit in de steek gelaten op een big day! In de Reeuwijkse Plassen zoeken we een tijdje naar een Grote Karekiet die eerder deze week gemeld was, maar we horen deze zeer schaarse gast helaas niet. Bij het Reeuwijkse Hout zit helaas ook geen Ransuil.
13. 01:39 – Brandgans
14. 01:39 – Kievit
15. 01:41 – Scholekster
16. 01:43 – Bergeend
17. 01:44 – Tureluur
18. 01:49 – Smient
19. 01:51 – Kleine Mantelmeeuw
20. 02:04 – Kerkuil
21. 02:07 – Knobbelzwaan
22. 02:12 – Cetti’s Zanger
23. 02:13 – Kleine Karekiet
Het is inmiddels al bijna 3 uur ’s nachts, wat inhoudt dat we nog ruim 2 uur hebben voor onze nachtelijke doelsoorten Ransuil en Roerdomp. We hopen beide soorten aan de zuidkant van de Nieuwkoopse Plassen (langs de Meije) te vinden. Op verschillende locaties stoppen we bij geschikt lijkende plekken, wat ons ongeveer 5 Bosuilen oplevert, waaronder krijsende jongen. Bij de Schraalgraslanden hoort Jorian heel kort en ver een Roerdomp zingen. Helaas hoort de rest niets, dus telt deze soort nog niet mee op de soortenlijst. Bij precies dezelfde boerderij als in maart zingt een Ransuil en dat wordt met gejuich door ons ontvangen.
24. 02:59 – Wilde Eend
25. 03:31 – Ransuil
Nu ook Ransuil binnen is, kunnen we alle aandacht op Roerdomp leggen en hopelijk nog een beetje gaan ‘Don Quichotten’, oftewel zoeken naar droomsoorten Klein(st) Waterhoen, Porseleinhoen, Noordse Nachtegaal en Krekelzanger. Bij de werkschuur van Natuurmonumenten parkeren we de auto om een stukje door de Nieuwkoopse Plassen te lopen. Dit is een bekende broedlocatie van Roerdomp en uitermate geschikt terrein voor de laatste twee droomsoorten uit het bovengenoemde rijtje. Zodra we de auto uitstappen, horen we alle vier direct een droog, lang rateltje uit de vegetatie komen dat ons direct in opperste staat van paraatheid brengt. Dat klonk exact als een Kleinst Waterhoen! In het volgende kwartier zingt de vogel fanatiek door (zie hier voor een opname). De bekende pitfall (Zomertaling) wordt natuurlijk ook besproken, maar de ratels zijn daarvoor te lang en niet monotoon genoeg. Wat een ontzettend gave vondst, en natuurlijk een dikke bonus voor de big day! We melden de vogel in de regioWhatsAppgroep en binnen enkele minuten staat het andere big day-team naast ons te luisteren naar deze zeldzaamheid. Zij pikken ‘helaas’ (net als wij) een zingende Wulp op, een soort die zeker niet makkelijk is op big days in deze hoek van het land. Ook Blauwborst, Sprinkhaanzanger, Koekoek, Bos- en Kerkuil laten hier van zich horen.
26. 03:34 – Sprinkhaanzanger
27. 03:36 – Blauwborst
28. 03:43 – Koekoek
29. 03:45 – Kleinst Waterhoen
30. 03:54 – Kokmeeuw
31. 04:02 – Wulp
Het wordt nog mooier. Omdat Roerdomp nog steeds ontbreeks, bezoeken we de Ruygeborg. Het zijn Evert en Jorian die op grote afstand heel scherp een Kwartelkoning uit het vogelconcert halen! We horen deze bonussoort zowel vanaf de dijk als vanaf het aangrenzende industrieterrein aan de andere kant van het gebied, maar helaas telkens erg ver.
32. 04:38 – Kwartelkoning
33. 04:47 – Kuifeend
34. 04:47 – Merel
35. 04:58 – Tuinfluiter
36. 04:59 – Rietgors
37. 04:59 – Winterkoning
38. 04:59 – Zwartkop
We overleggen kort over het vervolg, maar besluiten Haarzuilens te parkeren voor later op de ochtend en eerst vanaf de dijken een snelle blik op de Groene Jonker te werpen. In het eerste licht bezoeken we eerst een locatie ergens in de polders van Zevenhoven, waar we helaas geen Kwartel (die hier laatst zat) horen, maar wel zingende Veldleeuwerik en Gele Kwikstaarten. Het bezoekje aan de Groene Jonker is zeer zeker niet voor niets, ondanks dat ieder spoor ontbreekt van de Reuzenstern die hier gisteren gemeld is. Naast nieuwe algemene dagsoorten kunnen we ook veel leuke soorten bijschrijven. Boven de plas foerageren veel Zwarte Sterns. Tussen de meeuwen rust een 2kj Pontische Meeuw. Achteraf blijkt dit de enige van de dag te zijn. Een Ringmus vliegt over en op de zandplaten foerageert een Bontbekplevier. Het hoogtepunt is een grote plevier die op het slik foerageert: een niet-uitgekleurde Zilverplevier, een zeldzaamheid in de regio!
39. 05:07 – Koolmees
40. 05:11 – Blauwe Reiger
41. 05:11 – Gele Kwikstaart
42. 05:12 – Veldleeuwerik
43. 05:19 – Torenvalk
44. 05:20 – Vink
45. 05:20 – Zwarte Kraai
46. 05:21 – Huismus
47. 05:21 – Putter
48. 05:22 – Tjiftjaf
49. 05:23 – Spreeuw
50. 05:25 – Aalscholver
51. 05:25 – Grasmus
52. 05:26 – Kauw
53. 05:31 – Kolgans
54. 05:31 – Zwarte Stern
55. 05:33 – Lepelaar
56. 05:33 – Oeverloper
57. 05:35 – Pontische Meeuw
58. 05:41 – Houtduif
59. 05:41 – Ringmus
60. 05:41 – Visdief
61. 05:43 – Holenduif
62. 05:45 – Zanglijster
63. 05:46 – Grote Bonte Specht
64. 05:51 – Boomkruiper
65. 05:51 – Fuut
66. 05:51 – Zilverplevier
67. 05:53 – Bontbekplevier
68. 05:54 – Witte Kwikstaart
69. 05:55 – Kluut
70. 05:57 – Slobeend
71. 06:00 – Ekster
72. 06:02 – Gierzwaluw
73. 06:03 – Staartmees
74. 06:04 – Fitis
75. 06:07 – Bruine Kiekendief
Onderweg naar Haarzuilens groeit de daglijst met o.a. Grauwe Vliegenvanger, overvliegende Zwartkopmeeuwen, een foeragerende Purperreiger en een zingende Braamsluiper. Allemaal fijne soorten die je maar beter kan hebben op zo´n dag.
76. 06:10 – Groenling
77. 06:12 – Grauwe Vliegenvanger
78. 06:12 – Huiszwaluw
79. 06:12 – Zwartkopmeeuw
80. 06:13 – Turkse Tortel
81. 06:17 – Heggenmus
82. 06:18 – Grote Zilverreiger
83. 06:26 – Purperreiger
84. 06:30 – Braamsluiper
85. 06:30 – Buizerd
Een kort rondje door Haarzuilens is genoeg voor vrijwel al onze bossoorten. Een Boomklever roept regelmatig, twee Appelvinken vliegen over en een Raaf laat veel van zich horen. Ook met een lachende Groene Specht zijn we erg content, want deze soort is normaal niet erg vocaal in deze tijd van het jaar. Van een paar hoge piepjes kunnen we helaas geen (Vuur)goudhaan maken.
86. 06:34 – Boomklever
87. 06:34 – Roodborst
88. 06:37 – Groene Specht
89. 06:41 – Appelvink
90. 06:49 – Raaf
91. 06:51 – Ooievaar
92. 06:52 – Pimpelmees
93. 06:55 – Zilvermeeuw
94. 06:58 – Gaai
95. 07:10 – Boerenzwaluw
Na het bos wordt het tijd om richting Waverhoek te gaan voor Roerdomp, Boompieper, Havik en hopelijk een leuke steltloper. Onderweg stoppen we kort rondom Kockengen. Een Steenuil laat zich zien op de tweede locatie die we proberen. Hier in de buurt merken we de eerste (overvliegende) Sperwer van de dag op, een grote frustratiesoort van ons die op eerdere big days vaker wel dan niet ontbrak… In de omgeving van Waverhoek noteren we een Kleine Plevier en een zingende Graspieper. Een zingende Spotvogel is onze 100e soort en dat om iets over acht uur… In Waverhoek zelf is helaas weinig te beleven. Steltlopers en zelfs eenden ontbreken. We zijn wel erg blij met een regelmatig zingende Roerdomp, ein-de-lijk! Langs de dijk tegen Botshol merken we Roodborsttapuit, Kneu en Havik op. Boompieper kost hier erg veel tijd en moeite, maar ook die kan uiteindelijk bijgeschreven worden. Een korte stop in Marickenland levert de gebruikelijke Steltkluten op en ook Oeverzwaluw is nog nieuw voor de daglijst.
96. 07:36 – Sperwer
97. 07:42 – Steenuil
98. 08:02 – Graspieper
99. 08:09 – Kleine Plevier
100. 08:09 – Spotvogel
101. 08:15 – Roerdomp
102. 08:20 – Kneu
103. 08:46 – Roodborsttapuit
104. 09:19 – Havik
105. 09:35 – Boompieper
106. 10:11 – Oeverzwaluw
107. 10:11 – Steltkluut
Een kort bezoek aan een lokale supermarkt voor wat extra eten en drinken doet ons duidelijk goed. Na Marickenland bezoeken we opnieuw de Groene Jonker, want er ontbreken nog wat eenden en steltlopers. Vanaf het bankje in het gebied kunnen we drie soorten eenden bijschrijven. Een groepje Kemphanen vliegt bovendien langs. Vanaf de dijken is het even zoeken, maar vinden we gelukkig nog 1 Geoorde Fuut. De Rotgans die hier al weken zit, is ook nog van de partij. Jorian pikt er scherp een Regenwulp uit op het slik, dat is zeker geen makkelijke soort half mei.
108. 11:13 – Zomertaling
109. 11:18 – Tafeleend
110. 11:27 – Wintertaling
111. 11:28 – Kemphaan
112. 11:55 – Regenwulp
113. 11:55 – Rotgans
114. 12:03 – Geoorde Fuut
We dalen af richting Woerden. Bij de Hollandse Kade hoeven we de parkeerplaats niet eens af, want hier zien we op afstand 2 Zeearenden cirkelen. Mooi, dat scheelt weer tijd. Erg leuk is een Roerdomp die laag over onze hoofden komt vliegen en daarbij ook eenmaal roept. Dankzij mijn Woerdenjaarlijst weet ik dat er langs de Meije een leuk plasdrasje ligt (helaas wel net aan de verkeerde kant van de gemeentegrens…). Een goede keuze om hier even langs te rijden, want hier lopen onze enige 3 Groenpootruiters van de dag. Ook een Zomertaling is hier van de partij. In Woerden rijden we om voor 2 soorten. IJsvogel kunnen we binnen enkele minuten ‘plussen’. Op Barwoutswaarder kost Zwarte Roodstaart iets meer tijd en moeite dan vorig jaar, maar ook dit jaar hoeven we niet meer dan 5 minuten te besteden op het industrieterrein. Bij de afrit bij Waarder pikken we direct een overvliegende Roek op en in het Linschoterbos hoeven we de auto niet eens uit voor een Bonte Vliegenvanger, die ondanks de hoge temperaturen luidkeels zit te zingen.
115. 12:53 – Zeearend
116. 13:13 – Groenpootruiter
117. 13:49 – IJsvogel
118. 14:07 – Zwarte Roodstaart
119. 14:15 – Roek
120. 14:26 – Bonte Vliegenvanger
Het is inmiddels half 3 en dus tijd om de tussenstand op te maken. We staan al op 120 soorten en hebben nog ruim 7 uur voor het donker wordt. Dat betekent dat we nog maar 9 soorten onder ons record van vorig jaar zitten! Gezien de soorten die nog ontbreken en de locaties waar we nog langs moeten, moet wel heel gek lopen willen we dat record niet verbeteren. Op Waarneming.nl zien we dat in Willeskop een Casarca is ingevoerd, dat is perfect in te passen in ons plan. De Casarca zit vlak naast de parkeerplaats te rusten in het pitrus. Ik wijs de rest op een tweetal verre Boomvalken en in het gebied foerageert een Kleine Zilverreiger, een soort die zeer schaars is in onze regio en waar we niet op hadden gerekend. Een zingende Roerdomp (waarom zit die nog te zingen om half 4 ’s middags…?), 3 mannen Zomertalingen en een langsvliegende IJsvogel zijn niet nieuw voor de daglijst, maar mogen uiteraard niet onbenoemd blijven.
121. 14:49 – Boomvalk
122. 14:51 – Casarca
123. 14:51 – Kleine Zilverreiger
Op Waarneming.nl is vlakbij een Tapuit gemeld. Aangezien deze soort nog op de daglijst ontbreekt, rijden we een klein stukje om. Op de aangegeven akker foerageren 2 Tapuiten. Als we vlak langs de zendmast van IJsselstein rijden, kunnen we zelfs vanuit de rijdende auto een opvliegende Slechtvalk herkennen.
124. 15:54 – Tapuit
125. 16:02 – Slechtvalk
Bij de Bossenwaard kunnen we helaas niets nieuws noteren. Door een stukje file en wegafzetting verliezen we kostbare tijd. Langs de Lekdijk kijken we alle paaltjes en bakens af voor meeuwen. Net voor Jaarsveld stoppen we even omdat er een vogelaar langs de dijk staan. We wijzen hem op een cirkelende Visarend. Eindelijk levert het afscannen van de lucht een keer wat anders dan de (vele, vele) Buizerds en Bruine Kiekendieven op! Het lukt Arjan Boele om de vogel vanuit zijn woonplaats op te pikken (zie foto hieronder). Door een hele heftige hooikoortsaanval ben ik anderhalf uur uitgeschakeld. Ik krijg gelukkig nog net mee dat er verderop twee meeuwen over de rivier vliegen: een jonge Grote Mantelmeeuw en een jonge Stormmeeuw, precies de twee meeuwensoorten die we nog moesten. Hoe is het mogelijk…?
126. 17:10 – Visarend
127. 17:43 – Grote Mantelmeeuw
128. 17:43 – Stormmeeuw
Een hoogwaardig diner in het restaurant met de grote gele ‘M’ is niet alleen goed om onze honger te stillen, maar ook om mijn hooikoortsaanval onder controle te krijgen. Vol goede moed speuren we voor de derde maal de Groene Jonker af op Pijlstaart. Ondanks dat de soort hier vandaag meermaals is ingevoerd, staan we ook tijdens onze derde poging met lege handen. Wel treffen we ineens een tweede, wel uitgekleurde man Zilverplevier aan. Een groepje van 8 Bontbekplevieren dat korte tijd ter plaatse zit, geeft wel aan dat er beweging in de lucht zit, maar het levert ons helaas niets nieuws op. Een bezoek aan de Ruygeborg is goed voor het eerder vandaag gemelde vrouw Nonnetje. Dit betekent voor ons soort nummer 129, oftewel een evenaring van het record! Een dik kwartier later is een Kwak bij Zwammerdam de soort waarmee we het record verbreken. In eerdere jaren hebben we de Kwakkenkolonie(s) in Alphen aan den Rijn altijd straal weten te negeren, maar nu er eentje net buiten Alphen zit, vonden we het wel geoorloofd om voor deze soort om te rijden.
129. 19:56 – Nonnetje
130. 20:18 – Kwak
Bij de Reeuwijkse Plassen hebben we nog 1 ‘makkelijke’ soort tegoed: net voor een gigantische regenbui zien we 2 mannen Krooneend zwemmen. Een laatste poging rondom Reeuwijk om tegen een leuke stern, Dwergmeeuw of nieuwe stelt aan te blunderen, mislukt. We willen net een punt achter deze lange, vermoeiende maar prachtige vogeldag zetten als we een appje ontvangen van het andere team: Witvleugelstern Doove Gat! We weten niet hoe snel we de auto in moeten stappen om in het allerlaatste licht bij het andere team aan te sluiten. De Witvleugelstern foerageert rustig boven de plas en laat zich zelfs in zit nog leuk bekijken.
131. 20:40 – Krooneend
132. 22:04 – Witvleugelstern
Conclusie
Onze eindscore is dus uitgekomen op 132, een nieuw record. Uiteindelijk hadden we 1 misser, namelijk Pijlstaart. Op de regiosite van Waarneming.nl zijn ook Witgat, Temmincks Strandloper, Wespendief, Zwarte Wouw en Blauwe Kiekendief ingevoerd op 18 mei, dus die waren eventueel ook mogelijk. Bosruiter ontbrak gek genoeg de hele dag en met wat geluk waren we wellicht tegen een Kleine Strandloper, Dwergmeeuw, Geelpootmeeuw, Gekraagde Roodstaart of Wielewaal aangeblunderd. Daar tegenover staan natuurlijk de vele meevallers: Kleinst Waterhoen, Kwartelkoning, Zilverplevier, Nonnetje, Visarend, etc. Al met al mogen we zeer tevreden zijn met dit aantal en zit 132 wellicht dicht tegen de max aan die je in deze regio op 1 dag kan behalen.