ใกล้เวลาประเมินผลงานพนักงานกันอีกแล้ว

ช่วงนี้ก็เข้าไตรมาสสุดท้ายของปีแล้วนะครับ ยิ่งใกล้ปลายปีมากเท่าไร ก็ยิ่งใกล้ฤดูการแห่งการประเมินผลงานพนักงานมากขึ้น ช่วงนี้เป็นช่วงที่ฝ่ายบุคคลของหลายบริษัทกำลังง่วนกันในเรื่องของการเตรียมการสำหรับการประเมินผลงานพนักงานปลายปี ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของแบบฟอร์ม การอบรมผู้ประเมิน รวมถึงการเตรียมการสำหรับการนำเสนองบประมาณการขึ้นเงินเดือนประจำปีตามผลงานในปีหน้าด้วย

สิ่งที่แปลกก็คือ ช่วงนี้หลายบริษัทก็เริ่มที่จะทำการฝึกอบรมผู้บังคับบัญชาในแต่ละระดับเกี่ยวกับเรื่องของการประเมินผลงานที่ดี เพื่อที่จะให้บรรดาผู้บังคับบัญชาสามารถที่จะประเมินผลงานพนักงานได้อย่างเป็นธรรมมากที่สุด

สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือ เรามักจะอบรมกันแต่ผู้ประเมิน จนหลายบริษัทลืมผู้ถูกประเมินกันไปเลยก็มีนะครับ กล่าวคือ พนักงานตาดำๆ แต่ละคนแทบจะไม่รู้เรื่องเลยว่า บริษัทมีการประเมินผลงานกันอย่างไร มีปัจจัยอะไรบ้าง หรือมีการกำหนดตัวชี้วัดผลงานอะไรกันบ้าง

หลายสิ่งพนักงานมาทราบเอาก็วันที่ผลการประเมินออกมาแล้ว คำถามก็คือ แบบนี้เป็นธรรมสำหรับพนักงานหรือไม่

ผมว่าเรื่องของผลงานนั้นถ้าจะให้เกิดการประเมินที่เป็นธรรมจริงๆ หัวหน้ากับลูกน้องจะต้องมีการวางแผนผลงานระหว่างกันตั้งแต่ตอนต้นปีเลยครับ คุยกันให้ชัดเจนกันไปเลยว่า ในปีนี้เราคาดหวังผลงานอะไรจากพนักงานแต่ละคนบ้าง ตัวไหนที่กำหนดเป็นตัวเลขได้ เราก็กำหนดกันไปเลย หรือมีปัจจัยทางด้านพฤติกรรมอะไรบ้างที่เราจะประเมินกันในแต่ละปี

เพื่อให้พนักงานมีโอกาสได้รับทราบเกณฑ์ และปัจจัยในการประเมิน ทั้งนี้ก็เพื่อจะได้สามารถสร้างผลงานที่ดีได้ตรงกับที่นายคาดหวัง มิฉะนั้นแล้ว ทำดีให้ตาย แต่ไม่ตรงใจนาย สุดท้ายผลงานก็ออกมาแย่ในสายตาของนายตลอดเวลา

นอกจากคุยเรื่องของความคาดหวังแล้ว สิ่งที่จะต้องกำหนดและบอกกับพนักงานให้ชัดเจนก็คือ ระดับของผลงานครับ บอกกันไปแบบจะจะเลยว่า ถ้าทำได้แบบนี้ คือ 5 หรือถ้าทำได้ลักษณะนี้คือ 4 ไล่กันไปทีละระดับผลงาน

บางบริษัทก็บอกว่าสิ่งเหล่านี้มันอยู่ในแบบฟอร์มการประเมินผลงานแล้ว ไม่จำเป็นต้องบอกก็ได้ แต่ผมกลับมองตรงกันข้ามเลยครับ ผมมองว่ายังไงก็ต้องแจ้งความคาดหวังของหัวหน้าให้ลูกน้องทราบอยู่ดีครับ อย่างน้อยก็จะได้ทำความเข้าใจร่วมกันได้อย่างชัดเจนว่าผลงานแบบไหนที่เรียกว่าดี แบบไหนคือไม่ดี

สิ่งที่ผมมักจะแนะนำฝ่ายบุคคลในหลายๆ บริษัทให้ดำเนินการเรื่องเกี่ยวกับการประเมินผลงานก็คือ ให้จัดประชุมกลุ่มพนักงานด้วย หรือไม่ก็มีการอบรมพนักงานให้ทราบรายละเอียดเกี่ยวกับระบบการประเมินผลงานของบริษัท เพื่อให้เข้าใจกันอย่างชัดเจนครับ เพราะถ้าไม่มีการทำการชี้แจงที่ชัดเจนแล้ว พนักงานก็จะคิดกันไปเองบ้าง และเข้าใจไปเองบ้างว่า ระบบประเมินผลงานของบริษัทเราเองนั้นไม่ดี หรือไม่มี จะทำให้การยอมรับผลการประเมินจากหัวหน้าจะยากขึ้นไปอีกครับ

ดังนั้นถ้าเราจะจัดให้มีการอบรมหัวหน้างานเรื่องการประเมินผลงานอย่างไร เราก็ควรจะจัดอบรมพนักงานในเรื่องเดียวกันนี้ด้วย เพื่อให้ทั้งผู้ประเมิน และผู้ถูกประเมินเห็นภาพเดียวกันทั้งหมด ปัญหาในการประเมินผลงานจะได้น้อยลงไปอีกหน่อยครับ