Op uitnodiging van L1 Radio mocht ik in het programma van Ruud en Kris iets vertellen over wat je zoal tegen kunt komen als je je kind in armoede opvoedt.

Dit thema paste binnen de actie, die L1 jaarlijks voert: ‘L1 Samen voor de Voedselbank’.

Dit is natuurlijk best een gevoelig thema, waar veel over te vertellen valt, maar wat tijdens een radio-interview helaas niet allemaal aan bod kan komen. Hieronder probeer ik de essentie van het radio-interview samen te vatten en waar nodig uit te breiden met aanvullende informatie (o.a. gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek).
Onderaan dit blog vind je de verwijzing naar de websites, die ik voor de informatie van dit blog heb gebruikt.

Joyce gaf een interview op L1 Radio over dit thema.
De link naar dat interview vind je onderaan dit artikel.

THEMA: Jouw kind kan bepaalde dingen niet omdat er geen geld is, andere kinderen wel. Hoe laat je je kind met dat soort verschillen omgaan? Hoe groot is de druk voor een kind wanneer het doorheeft dat er iets ‘anders’ is dan bij de meeste kinderen?

In Nederland leven op dit moment ong. 1 op 10 kinderen in een gezin, dat beneden de armoedegrens leeft. Dat zijn dus gemiddeld 2-3 kinderen in een klas op de basisschool.

Waar heeft een kind in een gezin, dat onder de armoedegrens leeft, zoal mee te maken? Wat komen ze dagelijks tegen?
De volgende opsomming staat in willekeurige volgorde.
Er is thuis niet altijd geld voor een warme maaltijd (of een stukje vlees bij de maaltijd), voor nieuwe kleren, om de rekening van gas, water en licht te betalen, voor een internetaansluiting, om je verjaardag te vieren, om uit te delen op school, om je jarige vriendje een cadeautje te geven, een uitstapje te maken, om naar de film te gaan, om te gaan winkelen, om lid te worden van een vereniging of om op vakantie te gaan etc.

Daarnaast hebben deze gezinnen meer kans op schulden en sociaal isolement, terwijl het voor kinderen (maar ook voor hun ouders) juist zo belangrijk is om erbij te horen en opgenomen te worden in een groep.

TIP: Veel gemeenten bieden een ‘kindpakket’ aan, waarmee kinderen toch op zwemles kunnen, lid kunnen worden van de bibliotheek en/of van een muziek- of sportvereniging.

Jonge kinderen kunnen al wel eens het gevoel hebben dat ze anders zijn dan andere kinderen. Ze zien bijv. dat klasgenootjes andere kleren aan hebben dan zijzelf, bijv. doordat er een bepaalde superheld of filmpersonage op staat; zijzelf hebben dat niet.

Oudere kinderen kunnen zich schamen, jaloers zijn of zich buitengesloten voelen, omdat leeftijdsgenoten wel bepaalde dingen kunnen doen (of krijgen) en zij niet. Ze kunnen soms verdrietig of kwaad zijn op hun ouders, omdat zij aangeven dat bepaalde dingen financieel gezien niet mogelijk zijn. En dan zijn er natuurlijk nog de reclames op tv, in folders en etalages van winkels die alles zo verleidelijk mogelijk proberen aan te prijzen, wat het er voor een kind natuurlijk niet gemakkelijker op maakt.

Toch hoeft dat op zich nog geen groot probleem te zijn, zolang ze er door anderen maar niet (ook nog eens) op beoordeeld worden. Als er in een groep of klas de sfeer heerst dat iedereen mag zijn zoals hij is en het niet uitmaakt welke kleding je draagt of welk speelgoed je hebt, dan is dat ontzettend positief; voor alle kinderen in de klas. Daar ligt natuurlijk een mooie taak voor de leerkracht om die sfeer te waarborgen; maar niet alleen voor de leerkracht, ook ouders spelen hierin een belangrijke rol.

TIP: Misschien goed om je als ouder te realiseren dat het helemaal niet nodig is om altijd maar mee te gaan met de laatste rages en trends en om je kind te geven wat hij vraagt. Alle kinderen zullen nl. wel eens het gevoel hebben dat ze er niet helemaal bij horen omdat ze bepaalde kleding of specifiek speelgoed niet hebben; dat is ook helemaal niet erg! (Dat kan juist een reden zijn om eens af te spreken met dat ene klasgenootje dat dat speelgoed wél heeft.) Alle kinderen hebben nou eenmaal andere dingen om mee te spelen; dat maakt ‘samen spelen’ en spelen met andere kinderen nou net zo interessant, leerzaam en gewoon leuk!

Toch kan het vóórkomen dat kinderen gepest worden, omdat ze een ander uiterlijk, andere kleding of niet het ‘juiste’ speelgoed hebben. Pesten kan heel vervelende gevolgen hebben voor een kind. Het is dan ook belangrijk om dat op school (en thuis) goed in de gaten te houden en om er de dialoog over aan te gaan. Er zijn gelukkig goede programma’s, die aantoonbaar positieve resultaten bereiken op het gebied van het voorkómen van pesten op scholen (de zg. KiVa-scholen).

TIP: Voor kinderen, die gepest worden of die het gevoel hebben anders te zijn dan anderen, is het belangrijk om daar met iemand over te praten. Zoek iemand uit jouw omgeving, die je vertrouwt en met wie je het hier op een veilige manier over kunt hebben. Misschien wil bijv. je eigen juffrouw of meester jouw verhaal wel graag horen.

Ouders, die in armoede leven en hun kind noodgedwongen in armoede moeten opvoeden, kunnen naast het probleem van geldgebrek (en evt. schulden) ook nog met andere problemen te maken krijgen; ik heb het dan met name over psychische problemen. Het feit dat ze weinig inkomen en veel schulden hebben, zorgt voor veel stress, waardoor ze zich psychisch minder goed voelen. Als deze stress chronisch wordt, kan het zelfs leiden tot opvoedproblemen, zeker als een ouder zich daarbij ook nog gedeprimeerd voelt. Dan is het nl. nóg moeilijker om je eigen emoties op een goede manier te reguleren, om consequent op het gedrag en sensitief op de gevoelens van je kind te reageren. Vaak laten deze ouders een autoritaire opvoedstijl* zien.

TIP: Misschien heb je als ouder wel het gevoel dat je faalt, je voelt je nutteloos of onzeker. Zorg er dan voor dat je een vertrouwenspersoon hebt, iemand met wie je goed kunt praten en die goed naar je luistert. Praat samen met hem/haar over je zorgen en je gevoelens.

Bekijk dit ontroerende filmpje over wat écht belangrijk is, zeker met de feestdagen.

Wat je als ouder nog meer kunt doen:
(1)  Schrijf aan het eind van iedere dag op wat er die dag goed ging. Je kunt iedere dag wel iets vinden, er gaat altijd wel iets goed, hoe klein ook. Je kind deed bijv. iets goed of iets liefs voor je en/of jij deed iets goed. Na een aantal dagen heb je al een mooie lijst met allemaal mooie, positieve dingen. Op momenten dat je het even niet meer ziet zitten, pak je de lijst erbij en lees je ‘m rustig door. Je realiseert je dan weer dat er ook dingen zijn die goed gaan. Dan zie je  weer de positieve kanten van jullie leven.
Als je merkt dat je het regelmatig echt niet meer ziet zitten, zoek dan z.s.m. professionele hulp (ga bijv. naar de huisarts).

(2) Voorkom dat je jouw (grote) emoties uit in het bijzijn van jouw kind. Het is niet erg om eens te huilen of om eens boos te worden, dat hoort nou eenmaal bij het leven, maar voorkom dat je je kind met jouw problemen opzadelt door steeds ontzettend boos of heel erg verdrietig te zijn. Je (oudere) kind maakt zich nl. toch al zorgen over jullie thuissituatie en is er niet klaar voor om ook jouw zorgen erbij te nemen.

(3) Zorg voor een netwerk om je heen. Sociale steun is erg belangrijk. Als je je als ouder gesteund voelt, kun je ook je kind beter steunen op momenten dat hij het moeilijk heeft.

Wist je dat…
93% van de kinderen, die in armoede opgroeit, niet meer arm is of sociaal uitgesloten wordt als hij volwassen is…?
Dat betekent dus dat – hoe moeilijk de situatie ook is waar je nu in zit – er ook weer betere tijden zullen komen. Het blijft natuurlijk altijd de vraag wanneer dat precies gebeurt, maar de kans dàt het gebeurt, is in ieder geval heel groot!

*: Autoritaire opvoedstijl: de ouders bepalen wat er gebeurt zonder rekening te houden met de wensen van het kind. Dit gaat vaak gepaard met dwang, strikte regels en consequenties en zonder warmte voor en/of betrokkenheid bij het kind.

Wil jij ook Joyce’ waardevolle opvoedtips ontvangen? Helemaal gratis en vrijblijvend. Klik dan hier.

Cadeau: Kort na je aanmelding van het e-zine ontvang je Joyce’ E-book ‘Nóg meer genieten van je kind – 5 x 5 OpvoedTips’ als cadeau. Dat is dus ook helemaal gratis en vrijblijvend. Je leest er hier meer over.

Wil je graag reageren op dit artikel? Dat mag!
Zet jouw reactie dan onder dit bericht. Houd het wel constructief, liefst in de vorm van ‘Tips & Tops’. Dankjewel voor je medewerking!

Heb je vragen over dit thema, wil je meer weten over het onderwerp of heb je een andere opvoedvraag? Neem dan contact met me op. Je vindt m’n contactgegevens hieronder.

Met vriendelijke groet,
Joyce Akse

http://www.aksecoaching.nl | info@aksecoaching.nl

© 2015-2018. Joyce Akse/Akse Coaching, alle rechten voorbehouden.
Geschreven door Joyce Akse van ‘Akse Coaching – Opvoedcoaching & Opvoedadvies’.

Klik hier voor je dagelijkse portie OpvoedInspiratie. 

Joyce gaf een interview op L1 Radio over dit thema.
Klik hier om naar het interview te gaan.

Joyce gebruikte de volgende referenties voor dit artikel:
– Schiet, M. (2007). Opvoedencyclopedie. Vianen/Antwerpen: The House of Books.
– ‘Opgroeien in armoede’. Website Nederlands Jeugdinstituut. Klik hier.
– Stichting Kinderarmoede.
– Weijers, M. ‘Mijn feestdagendilemma’s’. Klik hier.

Lees verder over deze thema’s op onderstaande websites:
– Actie ‘L1 Samen voor de Voedselbank’
– Het kindpakket.
– ‘KiVa: Ieder kind een fijne schooltijd!’
– Luister naar L1 Radio.

Ga (terug) naar de website van Akse Coaching: http://www.aksecoaching.nl.