Π. Ήφαιστος, Ο πόλεμος ως διαχρονικό φαινόμενο

Η ανάλυση των αιτιών πολέμου του διεθνούς συστήματος είναι το αντίστοιχο των διαγνώσεων των παθογενειών της ιατρικής της(Waltz). Λάθος διάγνωση, λάθος «θεραπεία», ζημιές και θάνατος. Ο εξορκισμός του πολέμου που αποτελεί την κύρια «ασθένεια» του διεθνούς συστήματος, δεν ωφελεί αλλά βλάπτει, ενίοτε και θανατηφόρα. Η σωστή διάγνωση των αιτιών των πολέμου και του πολέμου αυτού καθαυτού ως ενός από τα κυριότερα φαινόμενα της διαχρονίας, κατά συνέπεια, είναι μείζονος σημασίας για τους πολίτες, τις κοινωνίες, τα κράτη τους και την σταθερότητα ή αστάθεια στην διεθνή πολιτική. Ως εκ τούτου, η σωστή διάγνωση των αιτιών πολέμου είναι αναγκαία για την «θεραπευτική αγωγή». Η πολιτική σκέψη για τον πόλεμο, όμως, θολώνει. Δεν είναι μόνο ο ασυγκράτητα μεγάλος αριθμός αυτών που δηλώνουν ειδικοί ενώ επιδίδονται σε γνώμες, γραμμικές απλουστεύσεις και αλματώδεις εκλογικεύσεις που εκπληρώνουν προπαγανδιστικούς σκοπούς κάθε είδους και κάθε φορέα.

Θολή πολιτική σκέψη για την διεθνή πολιτική και ιδιαίτερα για το φαινόμενο του πολέμου, είναι ζημιογόνα και επικίνδυνη για την ασφάλεια κάθε κράτους. Βλάπτεται ο πολιτικός και στρατηγικός ορθολογισμός με αναπόδραστα λανθασμένες αποφάσεις. Πολύ περισσότερο, όταν ο 21ος αιώνας ολοφάνερα καθίσταται ολοένα και πιο συγκρουσιακός για πολλούς λόγους που δεν είναι του παρόντος, η γνώση και η επίγνωση της πραγματικότητας είναι κάτι περισσότερο από αναγκαία. Ιδιαίτερα για ένα αμυνόμενο κράτος όπως η Ελλάδα η οποία στην Θράκη, στο Αιγαίο και στην Κύπρο απειλείται σχεδόν καθημερινά, ο πολιτικός και στρατηγικός ορθολογισμός είναι προϋπόθεση εθνικής αποτρεπτικής στρατηγικής και διασφάλισης της κυριαρχίας που προβλέπουν οι Συνθήκες  για την Εθνική Επικράτεια.  

Καθ’ όλη την διάρκεια της γνωστής ιστορίας ο πόλεμος είναι ένα διαχρονικά αδιάλειπτα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο. Συνοδεύει τον πολιτικό πολιτισμό πέντε περίπου χιλιάδες χρόνια ιστορικής διαδρομής. Από τότε δηλαδή που οι άνθρωποι οργανώθηκαν σε πολιτικές ομάδες, έθεσαν σκοπούς και οργανώθηκαν κοινωνικοπολιτικά για να ορίζουν την εσωτερική τάξη και να αμύνονται κατά εξωτερικών απειλών.

Οι εξωτερικές απειλές είναι εγγενείς με την φύση του διεθνούς συστήματος: Άνισα κράτη, άνισης ισχύος, άνισων πόρων και άνισης ανάπτυξης. Κύρια αποστολή του Πολιτειακού συστήματος, εξάλλου, είναι ο τερματισμός του πολέμου ενδοκρατικά με το να θεσπίζει κριτήρια πολιτικής ηθικής και διανεμητικής δικαιοσύνης που νομιμοποιούν τις διανεμητικές λειτουργίες της ισχύος και τις πολιτικοοικονομικές ιεραρχίες.  [Οντολογική θεμελίωση του Πολιτικού και ο ρόλος της ισχύος στην αθέσπιστη διεθνή πολιτική: Πολιτικός στοχασμός versus Πολιτική Θεολογία http://wp.me/p3OlPy-1no]

Κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν υπάρχει στην διεθνή πολιτική αλλά είναι αδύνατο να υπάρξει καθότι απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία και ένα παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα που θα θέσπιζε τις διανεμητικές λειτουργίες της άνισης ισχύος μεταξύ κρατών. Τα κράτη συνάπτουν συμφωνίες, βέβαια και δημιουργούν διεθνείς θεσμούς. Όμως, αφορούν αποκλειστικά μόνο την διεθνή τάξη όχι κάποια παγκόσμια δικαιοσύνη που θα ορίζει και θα παράγει δίκαιο για την χάραξη των συνόρων και την αντικειμενική απόφανση όταν υπάρχουν διαφορές. Συχνά τα κράτη τηρούν τις συμφωνίες για την διεθνή τάξη αλλά πολλές άλλες φορές δεν τις τηρούν οπότε έχουμε ισορροπία δυνάμεων ή πόλεμο: «Δίκαιο υπάρχει όταν υπάρχει ίση δύναμη (ισορροπία δυνάμεων) και όταν αυτό δεν ισχύει ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται» (Θουκυδίδης, διάλογος Μήλιων και Αθηναίων)

Ο πόλεμος είναι ως εκ τούτου το σημαντικότερο φαινόμενο της ιστορίας. Ιστορικά ο ρόλος του ήταν καταστατικός για την συγκρότηση του διεθνούς συστήματος. Δύο ταγοί των διεθνών σχέσεων, ο Martin Wight και ο Hans Morgenthau, σωστά επισήμαναν, ο μεν πρώτος ότι «μπορεί κανείς να αξιολογήσει την εμβρίθεια και την οξυδέρκεια ενός διεθνολόγου μελετώντας την άποψή του για τον πόλεμο», ο δε δεύτερος ότι «όταν σε μια χώρα αντί καλής θεωρίας διεθνών σχέσεων επικρατήσουν τσαρλατανιές, συρρικνώνεται ή και εκμηδενίζεται».

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι image-31.png

Μιλώντας ή γράφοντας στην Ελλάδα και στην Ελληνική γλώσσα είναι σκόπιμο να τονιστεί ότι είναι θανατηφόρο όταν ακούγονται ανεύθυνα και επιπόλαια πράγματα για τον πόλεμο, πολύ περισσότερο όταν αυτό αφορά την αποτροπή απειλών κατά της εθνικής ανεξαρτησίας, δηλαδή κατά του δικαιώματος μιας κοινωνίας να είναι συλλογικά ελεύθερη, να αυτοπροσδιορίζεται με βάση την ανθρωπολογική ετερότητά της, τον πολιτισμό της και τις πολιτικές της παραδόσεις και να διασφαλίζει εσωτερική ευταξία/ευνομία και εξωτερική ασφάλεια.

Πολύ περισσότερο όταν στην Ελλάδα και στην Κύπρο τις τελευταίες δεκαετίες συστηματικά ροκανίζονται οι ιστορικές εθνικές και κοινωνικές μας δομές, ο πολιτισμός μας και οι πολιτικές μας παραδόσεις και όταν απλουστεύονται ή ακόμη και εξισώνονται κάποια δικά μας λάθη ή παραλείψεις με τις θηριώδεις και κρατικά υποκινούμενες πράξεις αυτών που απειλούν οι οποίοι τυγχάνει να έχουν ένα βαρύ μητρώο αναθεωρητισμού, εθνοκαθάρσεων και γενοκτονιών. Ιστορικά αλλά και στις μέρες μας.

Μια κοινωνία παθαίνει μεγάλες ζημιές εάν η συντριπτική πλειονότητα των μελών της δεν κατανοεί ότι η πολιτική μας συγκρότηση, η ελευθερία μας και η εθνική μας ανεξαρτησία είναι ζητήματα αλληλένδετα και συναρτώνται με την ικανότητά μας να τα υπερασπιστούμε στην διεθνή πολιτική. Ούτως ή άλλως, η Ελλάδα και η Κύπρος αμύνονται και ο πόλεμος έχει την έννοια της αποτροπής των αναθεωρητικών απειλών.

Περιγραφικά για να κατανοηθεί ο εγγενής χαρακτήρας του πολέμου στην διαμόρφωση του διεθνούς συστήματος αναφέρεται ότι μόνο σε δέκα περίπου πολέμους του 20ου αι. σκοτώθηκαν πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ οι συμπαρομαρτούσες κακουχίες είναι απροσμέτρητες. Το ζήτημα επομένως δεν είναι ο εξορκισμός αυτής της παθολογίας του διεθνούς συστήματος αλλά η κατανόηση και αντιμετώπιση των αιτίων του.

«Μόνο δακρύβρεκτοι Παπάδες δεν μπορούν να αντιληφθούν ποιες αναγκαιότητες διέπουν τον πόλεμο που αποτελεί κινητήρια δύναμη της ιστορίας τεράστιου μεγέθους», γράφει ο Λένιν, για να συνεχίσει, ότι «το σύνθημα ειρήνη με κάθε αντίτιμο είναι απαράδεκτο γιατί έτσι συγκαλύπτεται το γεγονός ότι κάθε ειρήνη όπως και κάθε πόλεμος επιδιώκει ορισμένους σκοπούς».

Επίσης, λέει ο Λένιν, «μονάχα όταν θα έχουμε νικήσει ολότελα την αστική τάξη σ’ ολόκληρο τον κόσμο θα καταστούν αδύνατοι οι πόλεμοι». Το πρόβλημα όμως είναι ότι κάποιοι άλλοι κάτι άλλο λένε ανάλογο και αντίστοιχο αντιπαρατίθενται συχνά πολεμώντας.

«Όταν το ισλάμ θα κυριαρχήσει στον πλανήτη ..» λένε οι Μουσουλμάνοι. Οι στρατιώτες της Θεοκρατικής Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, οι  Σταυροφόροι, έλεγαν ότι ειρήνη θα έχουμε όταν θα νικήσουν τους Μουσουλμάνους, ενώ όπως όλοι ξέρουμε, κύριος στόχος τους ήταν η κατεδάφιση της ανθρωποκεντρικής Βυζαντινούς Οικουμένης.

«Μέχρι να έχουμε καθεστώτα όμοια με των αγγλοσαξόνων», διαβάζαμε σε πολλά «επιστημονικά» κείμενα μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, έχουμε «δικαίωμα» να εισβάλλουμε, να βομβαρδίζουμε και να κατέχουμε. Το αποτέλεσμα της κατεδάφισης των κρατών από αυτές τις επεμβάσεις το βλέπουμε: Εκατομμύρια νεκροί και πρόσφυγες.

«Όταν θα έχουμε κομφουκιανισμό σε ολόκληρο τον  κόσμο» θα μας πουν οι Κινέζοι όταν θα αισθανθούν ότι έχουν ικανότητα πλανητικής προβολής ισχύος. Γιατί όπως σωστά έγραψε ο Edward H. Carr, όλες οι ηγεμονικές δυνάμεις όλων των ιστορικών εποχών εφεύρισκαν οικουμενικά κριτήρια μεταμφίεσης των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος.

Ως κύρια αίτια πολέμου που θα πρέπει να υπογραμμίσουμε είναι, πρωτίστως, η ανισομέρεια μεγεθών και κατανομής ισχύος που προκαλούν άνιση ανάπτυξη σε όλες τις πιθανές εκδοχές της –πληθυσμιακές, τεχνολογικές, πλουτοπαραγωγικές, ιδεολογικές, στρατιωτικές, συμμαχικές κτλ– και που φέρνουν διλήμματα ασφαλείας. Μαγικός τρόπος να κάνεις τον πλανήτη επίπεδο και ισομερώς διαιρεμένο δεν υπάρχει.

Όταν δε υπάρχουν διαφορές για τις οριοθετήσεις μεταξύ κρατών για λόγους που είναι σύμφυτοι με την φύση του ανθρώπου και των κοινωνικών οντοτήτων και κυρίως της πολιτικής τους συγκρότησης, της ευημερίας τους και της αυτοσυντήρησής τους, τα κράτη προβάλλουν αξιώσεις ισχύος οι οποίες όταν συγκρούονται έχουμε πολεμική σύρραξη εκτός και εάν ισορροπία δυνάμεων (η «ίση δύναμη» του Θουκυδίδη).

Στο σημείο αυτό, ακριβώς, απαιτείται να υπογραμμίσουμε ότι ο πόλεμος δεν είναι μόνο η πολεμική σύρραξη. Ο πόλεμος ως διεθνές φαινόμενο είναι μια μεγάλη αλυσίδα με πολλούς κρίκους. Αρχίζει από την πρόθεση, προχωρεί στην προετοιμασία και την χάραξη και εφαρμογή στρατηγικής εκπλήρωσης των σκοπών.

Οι σκοποί αυτοί εκπορεύονται πολιτικά και ο πόλεμος ως φαινόμενο στην εποχή του πολιτικού πολιτισμού κανονικά περιορίζεται από τους σκοπούς που ορίζει η πολιτική. Αυτή είναι και η ερμηνεία της περίφημης θέσης του Κλάουζεβιτσς ότι στην διεθνή πολιτική «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα».

Τελικά, καταμαρτυρείται ότι με δεδομένη την ασυμμετρία μεταξύ των κοινωνιών, σε συνδυασμό με την άνιση ανάπτυξη και με δεδομένη την παράλληλη ποικιλομορφία, σκοπών, βουλήσεων, συμφερόντων, κοσμοαντιλήψεων και κοσμοθεωριών, ηθικών επιταγών και θρησκευτικών δομών μεταξύ των κοινωνικών οντοτήτων όπως διαμορφώνονται ιστορικά, ιστορικά ο πόλεμος αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί το κυριότερο διανεμητικό μέσο των διεθνών σχέσεων.

Τα σύνορα χαράσσονται μετά τον τελευταίο πόλεμο και συνήθως προς όφελος του νικητή, η διατήρηση του ισχύοντος κυριαρχικού καθεστώτος συνεχίζεται εφόσον υπάρχει ίση δύναμη, δηλαδή ισορροπία δυνάμεων και όταν ο πόλεμος δεν αποφεύγεται με αποτροπή του αμυνόμενου το κύριο νόμισμα είναι της διαμάχης είναι η εκατέρωθεν ισχύς.

Αυτές οι διαπιστώσεις επιτείνονται από το ιστορικά επίσης καταμαρτυρούμενο γεγονός ότι η διεθνής δομή απορρέει από τον πόλεμο. Τα κράτη τα γεννά και τα συντηρεί ο πόλεμος: Την σύγχρονη εποχή, διαπιστώνει ο Raymond Aron, «δεν υπάρχει ούτε ένα κράτος που να μην προέκυψε μέσω πολέμων, συγκρούσεων και συχνά μέσα από γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις». Την κατάκτηση της ανεξαρτησίας ακολουθούν πόλεμοι διασφάλισής της που επαναλαμβάνονται περιοδικά.

Είναι άκρως επικίνδυνη η αφελής, ουτοπική και ανιστόρητη γνώμη ότι ο Γιάννης, ο Μεχμέτ, ο Σμίθ, ο Γιόχαν και η Μαρία, βρίσκονται, πίνουν, χορεύουν, αγαπιούνται και στην συνέχεια γι’ αυτό μπορούν να έχουν κοινή πολιτική και πολιτειακή συγκρότηση της οποίας η βιωσιμότητα θα εξαρτάται από τις διαπροσωπικές σχέσεις και από αισθητικά κριτήρια. Η «Πολιτεία» είναι πολύ περισσότερα πράγματα και τέτοιες αφέλειες ενέχουν αιματηρές συνέπειες.

Πέραν κάθε άλλου και πρωτίστως, κάθε άνθρωπος είναι μέλος ενός έθνους, μιας πολιτικής παράδοσης, ενός πολιτισμού και ενός εθνοκράτους. Αναμφίβολα οι πολιτισμοί και οι πολιτικές παραδόσεις δεν είναι μέσα σε στεγανά κουτιά. Είναι ένα πράγμα όμως η ώσμωση πολιτισμών και παραδόσεων και άλλο η συγκρότηση γύρω από αυτά κοσμοθεωρητικών θεμελίων πάνω στα οποία όλα εδράζονται, λειτουργούν, αλλάζουν και αναπτύσσονται.

Τον εθνοκρατοεντρικό κόσμο δεν τον διαίρεσε κάποιος με κάποιο μαγικό τρόπο αλλά οι ίδιες οι κοινωνίες με το να αξιώνουν πολιτική κυριαρχία, δηλαδή εθνική ανεξαρτησία τον διαφοροποίησαν σε διαφορετικές και διαφορετικά κινούμενες εθνικά και πολιτικά κυρίαρχες κοινωνίες. Η τελευταία κωδικοποίηση και επικύρωση αυτού του «καθεστώτος» έγινε στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ τον οποίο όποιος ενδιαφέρεται να κατανοήσει την διεθνή πολιτική έχει συμφέρον να διαβάσει πολύ προσεκτικά. Να τον διαβάσει επιπλέον και να κατανοήσει:

Πρώτον, τον θολό χαρακτήρα των υψηλών αρχών του διεθνούς δικαίου (που προσδιορίζουν το καθεστώς της εθνικής ανεξαρτησίας που παραδόξως αποτελεί και την μόνη κοινή υψηλή κοσμοθεωρητική αρχή μεταξύ των κρατών. Είναι η μόνη κοινή κοσμοθεωρία όλων των εθνών, είναι η «Κοσμοθεωρία των Εθνών». Η μόνη κοσμοθεωρία των εθνών είναι η εθνική ανεξαρτησία την οποία όμως υπερασπίζονται αδιάλειπτα υπό συνθήκες όπου επειδή η διεθνής πολιτική είναι αθέσπιστη «η ισχύς είναι το κύριο νόμισμα» που προσδιορίζει την έκβαση.

Δεύτερον, τον ακόμη πιο θολό χαρακτήρα των δεσμεύσεων, των προνοιών για ειρηνική επίλυση των διαφορών, της μη επέμβασης, του δικαιώματος άμυνας, της λειτουργίας του Συμβουλίου Ασφαλείας και οτιδήποτε άλλο αποσκοπεί να διατηρήσει την διεθνή τάξη.

Μια βιώσιμη πολιτεία απαιτεί ανθρωπολογική συνοχή που συγκροτείται εντός ενός δυναμικού κατ’ αλήθειαν συλλογικού βίου και που προϋποθέτει σύμμειξη και μέθεξη ανθρωπίνων ετεροτήτων. Έτσι προσδιορίζεται διαχρονικά η ανθρωπολογική ετερότητά της.

Ανθρωπίνων ετεροτήτων που είναι προικισμένες με διαφορετικά κοσμοθεωρητικά και ηθικά συστήματα, κοσμοαντιλήψεις, ιστορικές πολιτισμικές διαμορφώσεις και μεταφυσικά ηθικά συστήματα. Αφετηρία των κοσμοθεωρητικών τους συγκλίσεων είναι οι αγώνες εθνικής ανεξαρτησίας πάνω στους οποίους κτίζουν ηθικά επικυρωμένες και γι’ αυτό νομιμοποιημένες και βιώσιμες πολιτειακές δομές.

Ο J.F.C. Fuller, στο μνημειώδες έργο του για την ιστορία του πολέμου παρατηρεί ότι «ξεκινώντας από τα αρχαιότερα στοιχεία που έχουμε για τον άνθρωπο και φτάνοντας μέχρι τη σύγχρονη εποχή ο πόλεμος ήταν η κυρίαρχη ενασχόλησή του.

Ουδέποτε έχει υπάρξει κάποια περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας εντελώς απαλλαγμένη από τον πόλεμο και σπανίως έχει περάσει πάνω από μία γενιά, χωρίς να υπάρξει μία μεγάλη σύγκρουση: Οι μεγάλοι πόλεμοι εμφανίζονται σχεδόν τόσο τακτικά όσο οι παλίρροιες».

Ακόμη πιο σημαντικό, σημειώνει, «ο οργανωμένος πόλεμος φαίνεται ότι ήταν άγνωστος πριν την εμφάνιση του πολιτισμού». Συναρτήθηκε όχι μόνο με την πολιτική συγκρότηση αλλά και με την διαιώνιση των κρατών υπό συνθήκες απουσίας προϋποθέσεων νομιμοποιημένης διεθνούς εξουσίας.

Για να το πούμε συντομογραφικά, η πολιτικός πολιτισμός με αφετηρία τις απαρχές της αρχαιότητας και όπως εξελίχθηκε έκτοτε, έφερε τάξη και νομιμοποιημένη διανεμητική δικαιοσύνη στο εσωτερικό κάθε πολιτειακά οργανωμένης κοινωνικής οντότητας, πλην άφησε ανοικτό και άλυτο το πρόβλημα των διανεμητικών προϋποθέσεων μεταξύ των κρατών.

Κύρια προϋπόθεση πολιτικής ύπαρξης ενός έθνους είναι η εθνική ελευθερία της κοινωνικής οντότητας που το ενσαρκώνει, κάτι που είναι συνώνυμο της εθνικής ανεξαρτησίας και της δημιουργίας μιας ανεξάρτητης και θεσμικά βιώσιμης πολιτειακής δομής.

Εύστοχα ο αιώνιος Θουκυδίδης διαπιστώνει ότι στην διεθνή πολιτική «όσοι είναι ελεύθεροι το χρωστούν στην δύναμή τους» για να υπογραμμίσει ακόμη ένα αξίωμα που προαναφέραμε αλλά αξίζει να υπενθυμίσουμε ξανά, ότι δηλαδή στην διεθνή πολιτική, αναπόδραστα, «δίκαιο υπάρχει όταν υπάρχει ίση δύναμη και όταν αυτό δεν συμβαίνει ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται». Αμείλικτες αλήθειες, προσθέτω, οι οποίες πλήττουν ανελέητα όποιον δεν την λάβει πλήρως υπόψη.

Εξίσου σημαντικές αιτίες πολέμου είναι οι κατά καιρούς ανέφικτες και ατελέσφορες επαναστατικές αξιώσεις ένωσης του πλανήτη που προκαλούν εμφύλιες και διακρατικές συγκρούσεις, τα κατάλοιπα των διενέξεων της μετά-αποικιακής εποχής, οι αναθεωρητικές συμπεριφορές των περιφερειακών ηγεμονικών κρατών και τα διεθνικά φαινόμενα που δρουν ανεξέλεγκτα και τα οποία στις μέρες μας συμπεριλαμβάνουν τρομοκράτες, λαθρομετανάστες, χρηματοοικονομικούς συντελεστές και ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται και χρησιμοποιούνται υπόγεια και εργαλειακά από εγκληματίες ή τις μυστικές υπηρεσίες των κρατών.

Υπό διαχρονικό πρίσμα, τώρα, απλά υπενθυμίζω γνωστές διαδρομές, όπως η συγκρότηση των κλασικών πολιτειών, η σύγκρουσή τους με τους Μήδους την οποία διαδέχθηκε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, ο πολιτικός και πολιτισμικός εμβολισμός της δεσποτικής Ανατολής από τον Μέγα Αλέξανδρο, τους Ρωμαϊκούς πολέμους και την Μεσαιωνική Θεοκρατική φάση.

Η μόνη ιστορική στιγμή σταθεροποίησης μιας σχετικής ειρήνης μεταξύ των εθνών μιας περιοχής ήταν στο εσωτερικό της Βυζαντινής Οικουμένης, για την οποία ότι και να ειπωθεί θα είναι λίγο. Συνιστώνται οι έξη τόμοι του Γιώργου Κοντογιώργη καθώς και μικρότερα κείμενά του για την κατανόηση του σημαντικότερου ίσως φαινομένου μετακρατοκεντρικής συγκρότησης της ιστορίας.

Ο πόλεμος σχεδόν έγινε θεσμός όταν τον 15ο και 16ο αιώνα με τους φεουδάρχες και τις αριστοκρατικές δομές, στις ηγεμονικές αξιώσεις της σύγχρονης εποχής και στην αποικιοκρατία. Στην ίδια την Ευρώπη το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων («ίση δύναμη» ως προϋπόθεση σταθερότητας) επέτρεψε την ανάδειξη του αστικού κράτους, τους πολέμους διαδοχής και τους πολέμους δημιουργίας των εθνοκρατικών δομών της Ευρώπης όπως τις γνωρίζουμε στις μέρες μας. Αυτές οι δομές για να επιτύχουν κοινωνική συνοχή εκτός από εθνοκαθάρσεις συνοδεύτηκαν από ρατσιστικές παραδοχές περί κρατικής συνοχής, εκτέλεση γενοκτονιών και τους δύο τελευταίους πολέμους.

Ακόμη πιο σημαντικό, οι άξονες των συγκρούσεων, ιδιαίτερα τον 19 και 20 αιώνα ήταν οι υλιστικές ιδεολογίες του διεθνιστικού φιλελευθερισμού, του ναζισμού και του κομμουνισμού. Ανθρωπολογικά εξομοιωτικές σε ένα κόσμο ο οποίος, εν τούτοις, είναι διαφοροποιημένος. Αυτή είναι και η βασική διαφορά μεταξύ ιδεολογικών δογμάτων και Αριστοτελικής αντίληψης της πολιτικής. [«Εσχατολογικό ιδεολογικό δηλητήριο και πολιτική θεολογία versus Αριστοτελική πολιτική σκέψη» https://wp.me/p3OlPy-1Ku]

Οι εκάστοτε προτεινόμενες οικουμενικίστικες θεραπείες κατά του πολέμου φαίνεται να οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα. Παρά τις πολλές ιδεολογικές εσχατολογίες, κάθε εγχείρημα επίτευξης εξομοιωμένης παγκόσμιας κοινωνίας ή τεχνητών κρατικών δομών που δεν λαμβάνουν υπόψη την εθνική συγκρότηση της κοινωνίας, αναπόδραστα απολήγει σε αβάστακτες ανθρώπινες κακουχίες και κυρίως σε ιδεολογήματα και θεωρήματα που μεταμφιέζουν τις ηγεμονικές αξιώσεις ισχύος. Στην διεθνή πολιτική «όσα ωφελούν τους ιδιοτελείς τα προπαγανδίζουν οι αφελείς», επισημαίνει ο πάντοτε ορθός Παναγιώτης Κονδύλης.

Μετά από πολλές παλινωδίες των δύο τελευταίων αιώνων φαίνεται ότι η επισήμανση του Kenneth Waltz για την ουσία του διλήμματος είναι ανυπέρβλητη: «Μπορεί κάποιος να πιστεύει ότι η παγκόσμια κυβέρνηση και η διαρκής ειρήνη είναι συνώνυμα, αλλά μπορεί επίσης να είναι πεπεισμένος ότι ένα παγκόσμιο κράτος θα ήταν μια παγκόσμια τυραννία και ως εκ τούτου να προτιμά ένα σύστημα εθνών-κρατών με διαρκή κίνδυνο πολέμου από ένα παγκόσμιο κράτος με υπόσχεση δι­αρκούς ειρήνης».

Ο πόλεμος υπό αυτό το πρίσμα αναμένεται να είναι ακόμη πυκνότερος τον 21ο αιώνα των αναδυόμενων πολλών μεγάλων δυνάμεων που επιβεβαιώνουν τον Μπίσμαρκ ο οποίος διατύπωσε μια μεγάλη αλήθεια όταν είπε ότι: «το ζήτημα δεν είναι τι γίνεται όταν συμφωνούν οι μεγάλες δυνάμεις αλλά τι γίνεται όταν διαφωνούν και συγκρούονται».

Ο μεταμοντέρνος ανθρωπολογικός μηδενισμός πολλών κοινωνιών, προσθέτει ο Παναγιώτης Κονδύλης, μπορεί αυτό να σημαίνει, επιπλέον, ότι τον 21ο αιώνα ενδέχεται πολλές συγκρούσεις να διεξάγονται σε στοιχειακή βάση όπως την εποχή της βαρβαρότητας, οπότε θα είναι ακόμη πιο τραχείες και αμείλικτες απ’ ότι στο παρελθόν.

Ολοκληρώνω λέγοντας ότι οι νεοέλληνες και σε αντίθεση με τις απίστευτες ιδεολογικές σαπουνόφουσκες των πρώτων Μεταψυχροπολεμικών δεκαετιών, απαιτείται να γνωρίζουν ότι στην διεθνή πολιτική ο πόλεμος παραμονεύει σε κάθε γωνιά του διεθνούς συστήματος (Edward H. Carr).

Έτσι ήταν, έτσι είναι και έτσι μάλλον πάντα θα είναι ενόσω τα προαναφερθέντα αίτια

πολέμου δεν εξαλείφονται. Όπως ισχύει για κάθε άλλη κοινωνία, οι Έλληνες απαιτείται να γνωρίζουν πρωτίστως ότι εσωτερική κυριαρχία και εξωτερική κυριαρχία είναι άρρηκτα αλληλένδετα ζητήματα και ότι η αναγκαία και μη εξαιρετέα ισχύς του κράτους είναι συνάρτηση τόσο υλικών μέσων όσο και της κοσμοθεωρητικής ευρωστίας των μελών της κοινωνίας.

Όπως για κάθε κοινωνία στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον, το κράτος μας είναι η ελευθερία μας, η αποτρεπτική κρατική δύναμή και το πνευματικό της αίμα. Δηλαδή, οι μακραίωνες εθνικές μας κοσμοθεωρίες που ενσαρκώνουν τις οικουμενικές κατακτήσεις της δημοκρατίας, της εθνικής ανεξαρτησίας και της πολιτικής ελευθερίας.

Ο πόλεμος δεν έχει δικούς του ανεξάρτητους σκοπούς. Πάντα υπηρετεί και πρέπει να υπηρετεί πολιτικούς σκοπούς. Στην δική μας περίπτωση στην ανελέητα ανταγωνιστική διεθνή πολιτική που θα γίνεται ολοένα και πιο συγκρουσιακή ενόσω αναδύεται το πολυπολικό διεθνές σύστημα, ο πολιτικός σκοπός είναι να αμυνόμαστε κατά όποιου απειλεί την Πολιτεία μας, την Δημοκρατία μας και την Ελευθερία μας.

*Εισήγηση συνεδρίου)

Μερικές συναφείς παρεμβάσεις

  • ΤΟ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ Τα πολλά πρόσωπα του ηγεμονισμού και της τρομοκρατίας https://wp.me/paSdey-1aA

  • ΠΟΛΕΜΟΣ: ΑΝΙΑΤΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ, ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ, ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ https://wp.me/paSdey-1UY

  • Ο πόλεμος ως διαχρονικό φαινόμενο https://wp.me/paSdey-1DE

  • ΚΑΤΕΥΝΑΣΜΟΣ: ΚΑΛΕΣΜΑ ΠΟΛΕΜΟΥ Ή ΉΤΤΑΣ ΧΩΡΙΣ ΠΌΛΕΜΟ https://wp.me/p3OlPy-Kx

  • Προσδιοριστικές γεωπολιτικές / γεωστρατηγικές θεωρήσεις και οι άξονες των ηγεμονικών αντιπαραθέσεων στις περιφέρειες τον 21ο αιώνα. https://wp.me/paSdey-1PN

·         ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ Ο ΚΛΑΣΙΚΟΣ – Παναγιώτης Κονδύλης, Πόλεμος και ειρήνη στο Αιγαίο https://wp.me/p3OlPy-1Qe.

  • Ο πόλεμος είναι πολύ σοβαρή υπόθεση: Είναι ένα πράγμα η στρατηγική ανάλυση και άλλο οι γνώμες. https://www.huffingtonpost.gr/entry/o-polemos-einai-pole-sovare-epothese_gr_5eda7f61c5b66ef1a9248334

  • ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ http://wp.me/p3OqMa-1ijhttp://wp.me/p3OlPy-1pn

  • Π. Ήφαιστος, Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ, πρόδρομος του ΟΗΕ κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου, οι διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις, οι διεθνείς συμφωνίες και το σύγχρονο διεθνές σύστημα https://wp.me/paSdey-1LG

  • «ΤΕΛΕΙΩΣΕ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ»; ΟΙ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΕΣ ΜΕΘΟΔΕΥΣΕΙΣ ΩΣ ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ https://wp.me/paSdey-15w

  • Προσδιοριστικές γεωπολιτικές / γεωστρατηγικές θεωρήσεις και οι άξονες των ηγεμονικών αντιπαραθέσεων στις περιφέρειες τον 21ο αιώνα. https://wp.me/paSdey-1PN

  • Α. Ένας πρώτος ορισμός του μεταμοντέρνου πολέμου. Β. Οι κύριες πτυχές κάθε πολέμου και ο μεταμοντέρνος πόλεμος.Γ. Συμπεράσματα και περιγραφές του μεταμοντερνισμού. Δ.Προσανατολισμοί θεραπειών. ΥΣΤΕΡΌΓΡΑΦΟ. Soft–power, μεταμοντέρνα πραξικοπήματα και συμπαρομαρτούντα. ΠΑΡΆΡΤΗΜΑ: Διαδρομή του μοντερνισμού, των ιδεολογιών και του μεταμοντερνισμού κατά την διάρκεια των ύστερων Νέων  Χρόνων.

  • ΤΟ ΑΘΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑ ΑΝΕΛΕΗΤΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ http://wp.me/p3OlPy-1A2

  • ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΣΧΥΣ: ΤΟ ΜΕΓΑ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ http://wp.me/p3OlPy-1yk

  • Παραδειγματικά / Υποδειγματικά αποσπάσματα των αξιωμάτων της επιστημονικής μελέτης στα πεδία της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος (του Ανθρώπου, του Κράτους και του Διεθνούς Συστήματος) https://wp.me/paSdey-1oI

·         Π. Ήφαιστος, Πόλεμος και πυρηνικά όπλα: Σκοπός, πολιτική και ο πόλεμος στο κατώφλι του 21ου αιώνα http://wp.me/p3OlPy-1wm

·        

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos

www.ifestos.edu.gr  www.ifestosedu.gr  ifestosedu@gmail.com

Twitter https://twitter.com/ifestosedu

Linkedin https://www.linkedin.com/in/panayiotis-ifestos-0b9382131/

Instagram https://www.instagram.com/p.ifestos/

Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos

Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/

Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/

«Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos

«ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ. Παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός, μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus Έθνος και Πολιτισμός» https://piotita.gr/?p=41774

Φιλοπατρία, Δημοκρατία, Ελευθερία https://www.facebook.com/groups/philopatria/

Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos

Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB

Διεθνής πολιτική 21ος  αιώνας https://www.facebook.com/groups/InternationalPolitics21century/

ΗΠΑ: Ιστορία, Διπλωματία, Στρατηγική https://www.facebook.com/groups/USAHistDiplStrat/

Ελλάδα-Τουρκία-Κύπρος: Ανισόρροπο τρίγωνο https://www.facebook.com/groups/GreeceTurkeyCyprusImbalance/

Διαχρονική Ελληνικότητα https://www.facebook.com/groups/Ellinikotita/

Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμός https://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/

Παναγιώτης Κονδύλης https://www.facebook.com/groups/Kondylis.Panagiotis/

Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/

Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτης https://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/

Εκλεκτά βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν https://www.facebook.com/groups/eklektavivlia/

Ειρηνική πολιτική επανάσταση https://www.facebook.com/groups/PolitPeacefulRevolution/

Τίτλοι-σύνδεσμοι αναρτημένων δοκιμίων, άρθρων https://wp.me/p3OqMa-26x

Πίνακες διαλέξεων και σημειώσεις διαλέξεωνπίνακες συντομογραφικής απεικόνισης πτυχών του διεθνούς συστήματος  https://wp.me/p3OqMa-1GG

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι image-31.png



Κατηγορίες:πολιτισμός, πολιτική θεωρία, Αριστοτέλης, Θουκυδίδης, Κονδύλης, Παναγιώτης Ήφαιστος, Στρατηγική, αποτρεπτική στρατηγική

Ετικέτες: , , , ,