Σε προηγούμενο αφιέρωμα του «Σαν Σήμερα στους Υπολογιστές» είδαμε μία επισκόπηση των βασικότερων συστημάτων ιαπωνικής κατασκευής. Μίας ιδιόμορφης αγοράς, κυρίως λόγω της διαφορετικής γλώσσας, της οποίας η υποστήριξη απαιτούσε ξεχωριστό -και απαιτητικό- τομέα εξέλιξης. Η ιδιαίτερη αυτή αγορά της Ιαπωνίας γνώρισε πολύ αξιόλογα συστήματα, συχνά ισχυρότερα και πληρέστερα από εκείνα των πιο γνωστών κατασκευαστών της Δύσης. Η πιο ξεχωριστή ωστόσο σειρά ιαπωνικών προσωπικών υπολογιστών είναι η NEC PC-98. Ένα κράμα της φιλοσοφίας του IBM-PC, που όμως δεν ήταν ανοικτής αρχιτεκτονικής και προσαρμοζόταν στις ειδικές απαιτήσεις της ιαπωνικής αγοράς. Η επιτυχία των υπολογιστών αυτών της NEC, ήταν τόσο μεγάλη, ώστε να μπορούμε σήμερα να μιλάμε για το πρότυπο ιαπωνικό PC. Μετά από 15 χρόνια στην κυκλοφορία (1982-1998) οι συνολικές πωλήσεις όλων των μοντέλων NEC PC-98 ξεπέρασαν 18 εκατομμύρια και μάλιστα σχεδόν αποκλειστικά στην εσωτερική αγορά της Ιαπωνίας. Είναι ενδεικτικό ότι σε όλη τη δεκαετία του ’80, τα IBM-PC συμβατά δεν μπόρεσαν να εκτοπίσουν τα PC-98 από τις κορυφαίες θέσεις των πωλήσεων, με τη NEC να κατέχει σταθερά το 40 με 50% της τοπικής αγοράς προσωπικών υπολογιστών. Τυπικά, αν συγκρίναμε τους αριθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο θα εκτόπιζε ακόμη και τον Commodore 64 από την πρώτη θέση. Ωστόσο μία τέτοια σύγκριση θα ήταν άδικη, καθώς μιλάμε για δεκάδες μοντέλα με διαφορετικές συνθέσεις, desktop και laptop.

Τα PC-98 δεν είναι απλώς συνέχεια της εξίσου επιτυχημένης σειράς οικιακών υπολογιστών της NEC, PC 8000, αλλά και πιστά στη φιλοσοφία που αναπτύχθηκε με εκείνη τη σειρά, πίσω από την οποία βρισκόταν ο Καζουχίκο Νίσι. Η προσωπικότητα που αποκαλείται πατέρας του ιαπωνικού οικιακού υπολογιστή. Ο ιδρυτής της ASCII Corp και εκδότης του πρώτου ιαπωνικού περιοδικού για υπολογιστές, όντας φίλος του Μπιλ Γκέιτς, πλησίασε τη διοίκηση της NEC το 1978 προκειμένου να πιέσει για την ανάπτυξη ενός home computer στα πρότυπα των αντίστοιχων μοντέλων της Apple και της Commodore που έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην άλλη όχθη του Ειρηνικού. Ο Μπιλ Γκέιτς έρχεται σε επαφή με τη NEC μέσω του Νίσι και κλείνει συμφωνία για την παροχή του λειτουργικού συστήματος και της γλώσσας προγραμματισμού BASIC στον επερχόμενο μικροϋπολογιστή της εταιρείας. Με αυτόν τον τρόπο, σχεδιάζεται και μπαίνει σε κυκλοφορία, την επόμενη χρονιά και συγκεκριμένα το Σεπτέμβρη του 1979 o NEC PC-8001, ένας οικιακός υπολογιστής βασισμένος στον επεξεργαστή Ζ80 (σ.σ. παραλλαγή του κατασκευασμένη από τη NEC). Υπήρξε το πρώτο μοντέλο της επιτυχημένης σειράς PC 8000 που γνώρισε επιτυχία και στις ΗΠΑ. Διέθετε 16ΚΒ μνήμη, έγχρωμα γραφικά και δυνατότητα απεικόνισης πεζών και κεφαλαίων χαρακτήρων. Με τον PC 8001 επεκτάθηκε γρήγορα τόσο η επαγγελματική όσο όμως και η οικιακή εγχώρια αγορά υπολογιστών στην Ιαπωνία, και έως τις αρχές του ’80 η NEC κατείχε ήδη σχεδόν τη μισή.

Σε αντίθεση με τους PC 8000 home computers, τυπικά οι PC-98 ανήκουν στη γενική κατηγορία των PC. Παρόλα αυτά δεν είναι IBM-PC. Oι PC-98 είχαν τη βασική σύνθεση ενός IBM-PC και μπορούσαν να τρέξουν κάποιο από το λογισμικό του, αλλά δεν ήταν συμβατά, καθώς εξοπλίζονταν με διαφορετικό δίαυλο και κύκλωμα γραφικών. Αν και προωθήθηκαν στην ιαπωνική αγορά ως επαγγελματικοί υπολογιστές, η ταχύτατη επιτυχία τους συνοδεύτηκε από την υποστήριξη των τοπικών software house και ειδικότερα στα παιχνίδια. Έτσι, οι PC-98 καθιερώθηκαν και σε ρόλο οικιακού υπολογιστή στην τοπική αγορά και με πλουσιότατη, πάλι τοπικού χαρακτήρα, γκάμα παιχνιδιών.

Τι ήταν ο PC-98

• Ένα ιαπωνικής κατασκευής PC που κατέκτησε το 50% της τοπικής αγοράς
• Ένας υπολογιστής που μπορούσε να τρέξει ports των MS-DOS και Windows
• Ο υπολογιστής που εξήγαγε τη φιλοσοφία Otaku από την Ιαπωνία σε όλο τον κόσμο

Τι δεν ήταν ο PC-98

• Ένας συμβατός IBM-PC υπολογιστής
• Ένα σύστημα που σχεδιάστηκε να καλύπτει τις προδιαγραφές των Windows
• Ένας υπολογιστής αποκλειστικά για gaming

Διαφορές με το πρότυπο IBM-PC

Τα μοντέλα υπολογιστών της σειράς PC-98 ακολούθησαν τη φιλοσοφία σχεδιασμού των IBM-PC της Δύσης, βασιζόμενα κι αυτά στην αρχιτεκτονική x86 της Intel. Ωστόσο δεν ήταν συμβατά με το πρότυπο IBM-PC. Οι δυνατότητές τους ήταν αντίστοιχες και λίγο καλύτερες από τα αντίστοιχα μοντέλα PC της εποχής τους και απευθύνονταν -τουλάχιστον αρχικά- στο ίδιο κοινό, όντας ακριβά και με επαγγελματικό χαρακτήρα.

Η οικογένεια PC-98, βασίστηκε αποκλειστικά σε επεξεργαστές Intel x86. Το πρώτο μοντέλο κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 1982 και η γκάμα επεκτάθηκε με desktop και laptop συστήματα έως και το 1998 που παρουσιάστηκε το τελευταίο μέλος της σειράς. Σε αυτήν την περίοδο, στην καρδιά των PC-98 βρέθηκαν έξι γενιές επεξεργαστών Intel (8086, 80286, 80386, 80486, Pentium, και Pentium II/Celeron) και μία ενδιάμεση περίπτωση. Εκείνη του NEC V30, ενός επεξεργαστή συμβατού με τα boards του 8086 και με το σετ εντολών του 80186, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε ευρέως από συστήματα της NEC και Arcades. Οι ομοιότητες όμως με τα IBM-PC τελειώνουν κάπου εκεί.

Οι διαφορές μεταξύ PC-98 και ΙΒΜ-PC ξεκινούν από τα ίδια τα θεμέλια, τον δίαυλο, όπου η NEC υλοποίησε το δικό της 16μπιτο C-Bus, αντί του 8/16bit ISA των IBM-PC. Και επεκτείνονται στο BIOS, τη διαχείριση της μνήμης και τη διευθυνσιοδότηση των συσκευών εισόδου/εξόδου. Oι διαφοροποιήσεις αυτές ακολουθήθηκαν και στη δεύτερη γενιά 32μπιτων δίαυλων, όπου αντί των προτύπων PS/2 (MCA) και EISA, η NEC προτίμησε τα δικά της Η98 και NESA. Μία ακόμη σημαντική διαφορά υπάρχει στα γραφικά. Το ανοικτό πρότυπο IBM-PC αξιοποιούσε κάρτες γραφικών όπως η CGA και η EGA αρχικά και στη συνέχεια οι VGA και SVGA. Αντίθετα με αυτή τη λογική, το κύκλωμα γραφικών στα πρώτα PC-98 είναι ενσωματωμένο. Οι επιδόσεις του ήταν καλύτερες της CGA, με ανώτατη ανάλυση στα αρχικά μοντέλα τα 620×400 pixels με 8 χρώματα. Με την πάροδο του χρόνου, τα νεότερα μοντέλα αποκτούν γραφικά υψηλής ανάλυσης και από την παλέτα των 4.096 χρωμάτων (το 1985 με το κύκλωμα EGC στον PC-9801U) περνούν στα 16,7 εκατ. χρώματα και ανώτερη ανάλυση 1.120×700 pixels (σ.σ. δίαυλος NESA, το 1990 με την υποκατηγορία μοντέλων High Res ή Η98). Και εδώ όμως η NEC ακολούθησε το δικό της δρόμο στην προτυποποίηση των καρτών γραφικών, διαφορετικό των VESA/PCI των PC συμβατών.

Γενικά, η NEC, παρόλο που παρακολούθησε το βασικό σχεδιασμό ενός προσωπικού υπολογιστή, όπως ορίστηκε με το IBM-PC το 1981, η φιλοσοφία της ήταν εντελώς αντίθετη. Οι περιορισμοί που επέβαλε στην επεκτασιμότητα έφταναν ακόμη και στις τυπικές συνδέσεις του μόνιτορ και των εκτυπωτών. Στα PC-98 διέφεραν οι σειριακές και οι παράλληλες θύρες, οι συνδέσεις της οθόνης και του πληκτρολογίου. Ακόμη και στις δισκέτες παρατηρούνταν μικροδιαφοροποιήσεις (σ.σ. στους PC-98 οι τύπου 2HD δισκέτες 5,25» και 3,5» διέθεταν κι ένα ενδιάμεσο τύπο format στα 1,23ΜΒ αντί των συνηθισμένων 1,2 και 1,44ΜΒ αντίστοιχα).

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η αρχιτεκτονική του PC-98 υπήρξε κλειστή και δεν κυκλοφόρησαν ούτε κλώνοι από τρίτους κατασκευαστές (εκτός της Epson[1]), ούτε γενικής χρήσης εξωτερικές συσκευές συμβατές με τους υπολογιστές της NEC. Ωστόσο, όσο το πρότυπο IBM-PC εξελισσόταν και επεκτεινόταν, τόσο η NEC υιοθετούσε τις τεχνολογίες του. Έτσι, στα νεότερα μοντέλα PC-98, τη δεκαετία του ’90, τοποθετήθηκαν και θύρες PCI και δίσκοι IDE/SCSI, καθώς και το παγκόσμιο πρότυπο σύνδεσης USB, χωρίς ποτέ όμως να εγκαταλειφθεί η προς τα πίσω συμβατότητα με το κλειστό πρότυπο της NEC.

Όλα τα παραπάνω σημαίνουν μοιραία, ότι ούτε από πλευράς software υπήρχε συμβατότητα με τα IBM-PC. Ωστόσο, ήδη από τα πρώτα μοντέλα η NEC εφοδίαζε τους υπολογιστές της με ports του MS-DOS και των Windows. Τα PC-98 επίσης εφοδιάζονταν με την έκδοση N88 της γλώσσας προγραμματισμού BASIC. Παράλληλα με τα ports, για τα PC-98 κυκλοφόρησε μία πολύ σημαντική γκάμα λογισμικού, προφανώς για την ιαπωνική αγορά. Ειδικότερα όμως στα παιχνίδια, στα PC-98 άνθισαν τα anime (ιαπωνικά καρτούν) σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αναπτυχθεί μία ξεχωριστή «κουλτούρα» gaming, η οποία πέρασε τα σύνορα της Ιαπωνίας, με αρκετά από αυτά τα παιχνίδια να μεταφέρονται και στα PC.

Μοντέλα NEC PC-98

H σειρά PC-98 περιλάμβανε πολλές δεκάδες μοντέλων, desktop και laptop, που χωρίζονταν σε τρεις βασικές κατηγορίες: Τα αρχικά μοντέλα PC-9801 έως τις αρχές της δεκαετίας του ’90, τα Η98 επαγγελματικά μοντέλα με γραφικά υψηλής ανάλυσης και τα νεότερα PC-9821. Κι αυτά ακόμη όμως χωρίζονται σε υποκατηγορίες, ανάλογα με το κοινό που στόχευαν. Επαγγελματικά συστήματα, multimedia, ultra-portable, desktop και tower, η NEC κάλυψε μέσα σε 15 χρόνια όλους τους τύπους προσωπικών υπολογιστών.

NEC PC-9801

Τον Οκτώβριο του 1982 κυκλοφόρησε ο NEC PC-9801. Ένας επαγγελματικός προσωπικός υπολογιστής με υποσυστήματα κατασκευασμένα από τη NEC. Η εταιρεία παρακολούθησε την ΙΒΜ στην υλοποίηση ενός τυπικού PC και υιοθέτησε την αρχιτεκτονική x86 και για το δικό της σύστημα, διατηρώντας ωστόσο τα πάντα ιδιόκτητα (βλ. παραπάνω τις τεχνικές διαφορές με τα IBM-PC). Τεχνολογικά βρισκόταν ένα κλικ παραπάνω από τον IBM-PC, καθώς η πλατφόρμα της NEC ήταν πλήρως 16μπιτη, σε αντίθεση με το κράμα 16μπιτου επεξεργαστή – 8μπιτου διαύλου του υπολογιστή της ΙΒΜ. Ο PC-9801, όπως και τα διάδοχα μοντέλα, ήταν ένα «κλειστό» σύστημα για την τοπική αγορά, με δυνατότητα απεικόνισης ιαπωνικού αλφαβήτου (αργότερα και του κινέζικου) και μερική συμβατότητα με τη σειρά PC-8001, της οποίας υπήρξε διάδοχος. Το πρώτο εκείνο μοντέλο αποτελούνταν από την κύρια μονάδα (χωρίς καν floppy disk drives) και το πληκτρολόγιο. Όλα τα υπόλοιπα περιφερειακά αποτελούσαν προαιρετικό εξοπλισμό. Παρά την τσιμπημένη τιμή του που άγγιζε τα 1.200 δολάρια (ισοτιμία 1982), οι πωλήσεις του PC-9801 στον ένα χρόνο που ήταν το μοναδικό μέλος της οικογένειας PC-98 ήταν παραπάνω από ικανοποιητικές. Έτσι, από το 1983, η NEC «βομβαρδίζει» την ιαπωνική αγορά με πολλαπλά μοντέλα, καταφέρνοντας να επιβάλει το δικό της ιδιόκτητο πρότυπο PC στην Ιαπωνία.

NEC PC-9801 (1982): CPU: 16bit NEC PD8086 (κλώνος Intel 8086) στα 5MHz, RAM: 128 KB, Γραφικά: 640×480 pixels, 8 χρώματα, Ήχος: Beeper, Θύρες επέκτασης: 6x C bus, Αποθηκευτικά μέσα: εξωτερικά FDD 8» στον προαιρετικό εξοπλισμό.

PC-9801 desktop

Ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του πρώτου PC-9801 και αφού η αγορά έχει υποδεχτεί θετικά το σύστημα της NEC, αρχίζει η επέκταση της σειράς με νέο εξοπλισμό και περισσότερα μοντέλα. Από το 1983, η NEC με τα PC-98 καλύπτει καλύτερα τις προδιαγραφές της βασικής σύνθεσης ενός προσωπικού υπολογιστή, προσφέροντας στάνταρ floppy disk drive (FDD) στην κύρια μονάδα κι επιλογή από μόνιτορ. Ειδικά για τα desktop συστήματα PC-9801 υπήρξαν τέσσερις περίοδοι.

Από το 1983 έως το 1984, τα μοντέλα χρησιμοποιούσαν επεξεργαστή Intel 8086-2 (κατασκευής NEC) χρονισμένo στα 8 MHz. Το κύκλωμα γραφικών ήταν ενσωματωμένο στην mainboard και οι επιδόσεις του ήταν καλύτερες της CGA (υψηλότερη ανάλυση και περισσότερα χρώματα στην οθόνη). Τα συστήματα της περιόδου ήταν τα PC-9801F, E και M και διέφεραν μεταξύ τους ως προς τα αποθηκευτικά μέσα που προσφέρονταν στον εξοπλισμό τους. Τα FDD των 8», γρήγορα αντικαταστάθηκαν από την πιο σύγχρονη και διαδεδομένη διάσταση των 5,25», ενώ από το 1984, η έκδοση F3 έφερε και σκληρό δίσκο SASI, χωρητικότητας 10ΜΒ.

Στη δεύτερη περίοδο, από το 1985 έως το 1987, η NEC χρησιμοποιεί τον δικής της κατασκευής V30, επεξεργαστή συμβατού με τον 8086 που διέθετε όμως το σετ εντολών του 80186. Παράλληλα, το 1986, υιοθετείται και ο νεότερος επεξεργαστής 80286 της Intel. Μία σημαντική βελτίωση υφίσταται και το κύκλωμα γραφικών, ώστε πλέον στην ανάλυση των 640×400 pixels να μπορεί να εμφανίζει 16 χρώματα, από παλέτα 4.096. Οι εκδόσεις της περιόδου αυτής είναι οι PC-9801U, UV, V, VF και C (με έγχρωμο μόνιτορ στο βασικό εξοπλισμό).

Στην τρίτη περίοδο, από το 1987 έως το 1990 τα PC-98 μεταβαίνουν στην 32μπιτη εποχή, υιοθετώντας και επεξεργαστές Intel 80386 SX και DX, ενώ εγκαταλείπεται ο V30 που δημιουργούσε προβλήματα συμβατότητας. Τα μοντέλα της περιόδου αυτής δέχονται σημαντικές επεμβάσεις στον εξωτερικό σχεδιασμό, η στάνταρ RAM ανέρχεται πλέον στα 640ΚΒ, ενώ αρχίζει σταδιακά η τοποθέτηση κυκλώματος σύνθεσης FM, βελτιώνοντας θεαματικά τον ήχο, που μέχρι τότε βασιζόταν σε ένα φτωχό beeper. Τέλος, με τις εκδόσεις PC-9801RS, RX και ES του 1988 και 1989, εισάγεται το νέο ταχύτερο κύκλωμα γραφικών EGC (Enhanced Graphics Charger).

Στην τέταρτη και τελευταία περίοδο των PC-9801, από το 1990 έως το 1992, τα desktop συστήματα της NEC αποκτούν πληθώρα νέων εκδόσεων, καλύπτοντας τις ανάγκες ολοένα και μεγαλύτερου κοινού. Η γκάμα επεξεργαστών περιλαβάνει από 80286 έως και τους νεότερους 80486 SX. Εμφανίζονται ειδικές εκδόσεις, όπως το PC-98GS με γραφικά ανάλυσης 640×480 pixels και παλέτα 16,7 εκατ. χρωμάτων, και οι εκδόσεις με κωδικό W που εφοδιάζονται με port των Windows. Μοντέλα της περιόδου αυτής είναι τα PC-9801D, CS, FA, FX και FS.

PC-9801 FELLOW

Aπό το 1993, οπότε μπαίνουν σε παραγωγή τα νεότερα και πιο σύγχρονα μοντέλα PC-9821, η πρώτη γενιά PC-98 δεν αντικαθίσταται αμέσως, λόγω της πολύ υψηλής τιμής των νεότερων συστημάτων. Έτσι, δημιουργείται μία νέα καμπάνια για low-end προσιτά μοντέλα PC-9801 που συνεχίζουν να ακολουθούν τις τεχνικές εξελίξεις τις εποχής. Οι εκδόσεις PC-9801B, BA, BS και BX, όλες κάτω από το γενικό τίτλο FELLOW, κυκλοφορούν μεταξύ 1993 και 1995, καλύπτοντας βασικές ανάγκες επαγγελματικού και οικιακού κοινού. Διαθέτουν επεξεργαστές Intel 80486SX και DX/2 καθώς και AMD Am486, ενώ τα δύο τελευταία μοντέλα FELLOW εφοδιάζονται με Pentium και CD-ROM drive.

PC-9801 Notebooks

Το 1985 μπαίνουν στην κυκλοφορία και οι πρώτοι φορητοί υπολογιστές του προτύπου PC-98. Η NEC επεκτείνει τη γκάμα φορητών σε τρεις γενικές κατηγορίες, ενώ σε κάποια μοντέλα εισάγει σημαντικές καινοτομίες για την ιαπωνική αγορά, όπως για παράδειγμα τις τύπου TFT οθόνες LCD.

Όπως αναφέραμε, τα φορητά PC-9801 χωρίζονται σε τρεις εσωτερικές κατηγορίες. Εκείνα με κωδικό L που υποδήλωνε το τυπικό αναδιπλούμενο laptop, τα N που ονομάζονταν και NOTE από τη NEC, και ήταν μικρά κι ελαφριά notebooks και τέλος τα πιο ευμεγέθη Τ, με το χαρακτηριστικό σπαστό σχεδιασμό.

Από τεχνολογικής πλευράς, τα πρώτα φορητά PC-98 ήταν επαγγελματικά συστήματα της σειράς L και διέθεταν μονόχρωμες οθόνες κι ένα FDD των 3,5». Κάποια από αυτά συνοδεύονται και με εκτυπωτή NEC. Η ίδια σειρά, αποκτά γκρι (8 αποχρώσεων) οθόνη και δεύτερο FDD το 1988, ενώ το 1989 παρουσιάζεται το PC-9801LX5C, το πρώτο laptop της NEC με έγχρωμη STN οθόνη (8 χρωμάτων).

Η μετάβαση των οθονών στην τεχνολογία TFT γίνεται το 1990 με τη σειρά Τ. Μία ιδιόμορφη περίπτωση φορητού, με δυνατότητα απόσπασης του -κανονικής διάστασης- πληκτρολογίου του. Οι εκδόσεις Τ περιλάμβαναν ισχυρά συστήματα εφοδιασμένα με επεξεργαστή Intel 80386SX, δύο FDD και σκληρό δίσκο χωρητικότητας 40 ή 100 ΜΒ. Προσφέρονταν με τρεις διαφορετικούς τύπους οθόνης (γκρι, έγχρωμη PSTN και έγχρωμη TFT).

Τα περισσότερα μοντέλα όμως ήταν τα NOTE. Ελαφριά και επαγγελματικά notebooks που κάνουν την εμφάνισή τους το 1989 και συνεχίσουν να εξελίσσονται έως το 1994, περνώντας διαδοχικά από τους επεξεργαστές NEC V30 στους Intel 80386SX και τελικά στους 80486SX. H σημαντική καινοτομία που εισάγουν τα ΝΟΤΕ είναι η ύπαρξη RAM drive μεγέθους 1,2ΜΒ. Το 1991 κυκλοφορούν τα πρώτα PC-98 NOTE με σκληρό δίσκο και έγχρωμη TFT οθόνη (16 χρωμάτων), ενώ ακόμη και έως το τέλος της παραγωγής τους υπήρχαν φθηνότερα μοντέλα που εφοδιάζονταν με γκρι οθόνες 8 αποχρώσεων.

Αξίζει να γίνει ξεχωριστή αναφορά στο μοντέλο PC-9801P ή απλά 98PEN, του 1993. Ένα από τα πρώτα tablet PC μεγέθους σελίδας Α4, με μονόχρωμη οθόνη αφής 9,8» και stylus. Το 98PEN εφοδιαζόταν με επεξεργαστή 80486SX (20MHz) και την ιαπωνική έκδοση Windows for Pen Computing 1.1 (ειδική έκδοση των Windows 3.1 για συσκευές με οθόνη αφής).

NEC PC-H98 (High Res)

Λίγο πριν την έλευση των PC-9821, και συγκεκριμένα από το 1990 έως το 1992, η NEC παρουσίασε μία σειρά υψηλών επιδόσεων PC, πλήρως 32μπιτων, που αξιοποιούσαν το δίαυλο NESA ή αλλιώς E-bus. Μία εξελιγμένη μορφή του προτύπου EISA, στην ανάπτυξη του οποίου συμμετείχε ούτως ή άλλως η NEC. Τα μοντέλα PC-H98, ενώ ήταν προς τα πίσω συμβατά, διέθεταν ένα ακόμη mode γραφικών υψηλής ανάλυσης 1.400×700 pixels με παλέτα 16,7 εκατομμυρίων χρωμάτων. Η μετάβαση από το ένα mode στο άλλο γινόταν με εξωτερικό διακόπτη, καθώς το HiRes mode δεν ήταν συμβατό με το υπάρχον λογισμικό των PC-98. Οι υπολογιστές H98 αποτελούνταν από οκτώ συνολικά μοντέλα με επεξεργαστές Intel 80386 και 80486 (SX, DX και DX/2). Μεταξύ αυτών και το PC-H98T, ένα laptop σε τρεις υποεκδόσεις με ασπρόμαυρη ή έγχρωμη TFT-LCD οθόνη και επιλογή από FDD των 3,5 και 5,25 ιντσών.

NEC PC-9821

Τα PC-9821 δεν αποτελούν μία ξεχωριστή υποκατηγορία των PC-98 με την έννοια ότι διαφέρουν ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους. Απλώς, η NEC, επιδιώκοντας να τονώσει τη σειρά λίγο πριν αυγή του 2000, αναβάπτισε τη σειρά προϊόντων της με τη γενική ονομασία PC-9821, όπου το 21 (με λευκά ψηφία) παρέπεμπε στην έκφραση «τα NEC PC του 21ου αιώνα«. Η νέα σειρά επιχείρησε να ανταγωνιστεί τα PC/ΑΤ συμβατά που ισχυροποιούσαν τη θέση τους στην αγορά, με τη NEC να υιοθετεί -αναγκαστικά- αρκετές από τα πρότυπά τους, όπως π.χ. θύρες PCI και σκληρούς δίσκους IDE. Και πάλι η σειρά περιλάμβανε desktop και laptop συστήματα, κάθε είδους και με επεξεργαστές που ξεκινούσαν από Intel 486SX κι έφθαναν ως τους Pentium ΙΙ και MMX. Κάποια λίγα μοντέλα εξοπλίστηκαν με επεξεργαστή AMD Am486.

PC-9821 MATE (A & B)

Το 1993 που μπαίνουν σε κυκλοφορία τα PC-9821 συνεχίζουν να παρουσιάζονται μοντέλα της σειρας PC-9801, διαφοροποιημένα ως προς τον εξοπλισμό. Η ουσιαστική διαφορά μεταξύ των δύο παράλληλων σειρών είναι η ύπαρξη της ιαπωνικής έκδοσης των Windows 3.1 εκ παραλλήλου με επιταχυντή γραφικών για την καλύτερη αξιοποίησή τους, στα PC-9821. Αυτά τα μοντέλα, που ήταν και πιο πλούσια εξοπλισμένα, αλλά και πολύ πιο ακριβά, απευθύονταν στην αγορά high-end υπολογιστών και κάλυπταν τις νεότερες προδιαγραφές hardware (σ.σ. πλησιέστερες στα PC/AT). Τα βασικά μοντέλα PC-9801 της εποχής χαρακτηρίζονταν από το επίθεμα FELLOW (βλ. παραπάνω), τη στιγμή που τα ισχυρότερα PC-9821 συνοδεύονταν από το επίθεμα MATE. Η σειρά αυτών των high-end συστημάτων περιλάμβανε επεξεργαστές Intel 80486SX, DX, DX/2 και DX/4 (25-100MHz) καθώς και Pentium στις εκδόσεις των 60 και 90 MHz. Oι αγοραστές μπορούσαν να επιλέξουν εκδόσεις με σκληρό δίσκο 120-510 ΜΒ ή χωρίς, με CD-ROM drive ή χωρίς, καθώς και τα στάνταρ FDD 3,5» ή 5,25».

Για να μην υπάρξει όμως κενό στην αγορά, η σειρά MATE, το Νοέμβριο του 1993 χωρίστηκε στους ακριβούς MATE A (PC-9821A), που περιγράφονται παραπάνω, και τους πιο προσιτούς MATE B (PC-9821B), με λίγο υποδεέστερο εξοπλισμό. Τα MATE B διέθεταν επεξεργαστές Intel 486SX/DX και τον βασικό Pentium των 60 MHz. Δεν εξοπλίζονταν με CD-ROM drive, παρά μόνο με σκληρό δίσκο 170 ή 340ΜΒ. Τα MATE A και Β, παρέμειναν δύο χρόνια στην αγορά (1993-94) αποτελώντας τα βασικά desktop μοντέλα της σειράς PC-9821.

PC-9821 X-MATE

Υποκατηγορία business PC που κυκλοφόρησαν από το 1994 έως το 1998, με γενικό κωδικό PC-9821X και πάνω από 50 μοντέλα πολυποίκιλου εξοπλισμού. Τα συστήματα αυτά διέθεταν επεξεργαστές Intel και AMD 486 (SX, DX και DX/2), Pentium (60-200MHz) και Pentium MMX (200MHz). Εξοπλίζονταν με σκληρούς δίσκους από 270ΜΒ έως 3GB, ενώ τα περισσότερα από αυτά διέθεταν, εκτός των στάνταρ C bus, από 1 έως 3 επιπλέον θύρες επέκτασης PCI.

PC-9821 MULTi CanBe

Μία ακόμη υποκατηγορία desktop υπολογιστών, αυτή τη φορά με ειδίκευση στα Multimedia. Τα μοντέλα με γενικό κωδικό PC-9821C ήταν εξοπλισμένα με επεξεργαστές Intel 80486SX και DX/2 (20-66MHz) και Pentium (60-200ΜΗz). Ο multimedia χαρακτήρας τους τονιζόταν τόσο από την ύπαρξη CD-ROM, κάρτας ήχου, μικροφώνου, TV tuner και κάρτας MPEG (σ.σ. τα δύο τελευταία όχι σε όλα τα μοντέλα). Επίσης, προαιρετικά εφοδιάζονταν με FAX modem. Ο πλούσιος εξοπλισμός τους ολοκληρώνονταν από το επίσης πληθωρικό στάτναρ λογισμικό που περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, και τη σουίτα Microsoft Office. Αυτή η υπερπλήρης σειρά PC-98 διαφημιζόταν από τη NEC με το μότο «όχι απλώς ένας υπολογιστής, αλλά μία όλα-σε-ένα μηχανή πολυμέσων«. Κυκλοφόρησαν από το 1992 έως το 1997, ενώ τα μοντέλα από το 1996 και μετά διέθεταν επιπλέον θύρες PCI.

PC-9821 MATE-R (Pro)

Η τελευταία γενιά PC-98, με desktop μοντέλα υψηλών επιδόσεων και κόστους (Pro) που κυκλοφόρησαν από το 1996 έως το 1998. Τα μοντέλα με κωδικούς PC-9821Ra και Rv διέθεταν επεξεργαστές Pentium PRO (150-200MHz), Pentium II (233-266MHz) και Celeron (300-400ΜΗz). Ο εξοπλισμός τους ποίκιλε, με μνήμες από 16 έως 32 ΜΒ, σκληρούς δίσκους από 1 έως 6 GB, στάνταρ CD-ROM drive και συνδυασμό θυρών επέκτασης C bus και PCI.

PC-9821 NOTE

Όπως και με τους PC-9801, έτσι και με τους νεότερους PC-9821, τα desktop συστήματα συνοδεύτηκαν από μία σειρά φορητών (με γενικό τίτλο ΝΟΤΕ). Αρχικά, τα μοντέλα του 1994 υιοθέτησαν την αποσπώμενη διάταξη των PC-9801Τ του παρελθόντος. Σταδιακά ωστόσο και καθώς μεγάλωνε η διάσταση της ενσωματωμένης οθόνης, ο σχεδιασμός υιοθέτησε τα πιο συμβατά πρότυπα laptop.

Χωρίζονταν σε δύο βασικές υποκατηγορίες, τα PC-9821N και τα PC-9821L. Τα δεύτερα ήταν λεπτότερα και ελαφρύτερα από τα κανονικής διάστασης notebooks. Στα τέσσερα χρόνια της εξέλιξής τους, από το 1994 έως το 1998, τα φορητά συστήματα PC-9821 εξοπλίστηκαν με επεξεργαστές Intel 80486SX, DX/2 και DX4 (33-75MHz), AMD Am486 (100MHz), Pentium (75-133MHz) και Pentium MMX (150MHz). Όλα διέθεταν στάνταρ σκληρό δίσκο, χωρητικότητας έως και 3GB, ενώ τα περισσότερα μοντέλα από το 1995 και μετά ενσωμάτωναν και CD-ROM drive. Στις οθόνες, έως και το 1997, υπήρχε η δυνατότητα επιλογής συνθέσεων με τεχνολογία DSTN ή TFT-LCD, η δε διαγώνιός τους ξεκινούσε από τις 9,5 ίντσες για να φτάσει έως και τις 13,3 σε μοντέλα του 1997. Μόνο ένα μοντέλο, από τα σχεδόν σαράντα notebooks PC-9821, διέθετε ασπρόμαυρη οθόνη στον εξοπλισμό του, το PC-9821Nm του 1995.

PC98-NX και το τέλος των PC-98

Τον Οκτώβρη του 1997, η NEC ανακοίνωσε μία νέα σειρά υπολογιστών, τους PC98-NX. Με τους NX η NEC βάζει τέλος στο κλειστό πρότυπο των PC-98 και στρέφεται με τη σειρά της στα συμβατά PC/AT, που ούτως ή άλλως έχουν κυριαρχήσει καθολικά στην παγκόσμια αγορά. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει πλέον έχει να κάνει με την εμφάνιση των Windows 95 και την υιοθέτηση του διαύλου PCI, που καθιστούν πλέον το κλειστό πρότυπο της NEC προβληματικό και μη ανταγωνιστικό. Έτσι προχωρά στα IBM-PC συμβατά NX, που περιλαμβάνουν κάθε μορφή προσωπικού και επαγγελματικού PC και server, έως και net PC που ήταν τότε μία ανερχόμενη μορφή υπολογιστή. Αναλυτικότερα φαίνονται παρακάτω όλοι οι τύποι υπολογιστών NX:

Mate NX	Επαγγελματικά client PC
ValueStar NX	Προσωπικοί/οικιακοί υπολογιστές
Fine NX	Επαγγελματικά thin clients
NetFine NX	Net PC
MateServer NX	Μικρού και μεσαίου μεγέθους servers
VersaPro NX	Επαγγελματικά notebook PC
LaVie NX	Προσωπικά notebook PC
Aile NX	Λεπτά notebooks μεγέθους A4/B5
mobio NX	Ultra-porable υπολογιστές
CanBe NX	Edutainment PC
CEREB NX	Σταθμοί multimedia

Με τους NX παύει η αναγκαιότητα εξέλιξης των PC-98, πέρα από την υποστήριξη μίας πολύ μεγάλης βάσης πελατών που ήδη διαθέτουν κάποιο σύστημα της σειράς εκείνης. Ειδικά τους εταιρικούς πελάτες, οι οποίοι για να μεταπέσουν από το PC-98 πρότυπο στα PC/AT, με το μη συμβατό λογισμικό, καλούνται να πληρώσουν σημαντικό αντίτιμο. Είναι τόσο σημαντική η βάση χρηστών PC-98, ώστε η NEC θα συνεχίσει να υποστηρίζει τα συστήματά της έως και το Γενάρη του 2010. Δηλαδή 13 ολόκληρα χρόνια μετά την κυκλοφορία της διαδόχου σειράς NX.

Ωστόσο η κυκλοφορία των PC-98 δεν θα σταματήσει αμέσως με την εμφάνιση των ΝΧ το 1997. Η παραγωγή θα συνεχιστεί σε ορισμένα μοντέλα έως και το Σεπτέμβρη του 2003, οπότε η NEC σταματά να δέχεται νέες παραγγελίες PC-98. Επίσης, το 1998 και το 1999 θα κυκλοφορήσουν στην αγορά μερικά ακόμη μοντέλα και συγκεκριμένα τα PC-9821Ra30 και Ra40, με επεξεργαστές Celeron στα 333 και 400MHz αντίστοιχα, μία ακόμη υποέκδοση του φορητού PC-9821Nr150, επίσης με επεξεργαστή Celeron, καθώς και τα τελευταία μοντέλα MATE-X, PC-9821Xa200 στις εκδόσεις με σκληρό δίσκο 3GB. Το τελευταίο PC-98 θα κυκλοφορήσει το Μάρτιο του 2000 και ήταν το PC-9821Ra43 της κορυφαίας κατηγορίας MATE-R, με επεξεργαστή Celeron στα 433MHz, σκληρό δίσκο 8GB, DVD-ROM drive 24x και FDD των 3,5».

NEC APC III Εξαγωγή κουλτούρας

Αν και ο PC-98 κατασκευάστηκε για να καλύψει τις ανάγκες της ιαπωνικής αγοράς, η NEC εξήγαγε το 1984 το PC της στις ΗΠΑ, προκειμένου να αντιμετωπίσει το υποδεέστερο τεχνολογικά, αλλά αντίστοιχης φιλοσοφίας, ΙΒΜ-PC.

Το εξαγωγικό μοντέλο APC III ήταν ένα τυπικό PC-9801 πρώτης γενιάς (αντίστοιχο των εκδόσεων F) με επεξεργαστή Intel 8086 (8ΜΗz) και βασική μνήμη 128ΚΒ (επεκτάσιμη στα 640ΚΒ). Στη βασική του έκδοση ενσωμάτωνε στην κύρια μονάδα δύο FDD των 5,25» και μπορούσε να εφοδιαστεί με εξωτερικό σκληρό δίσκο. Το σύστημα είχε δεχτεί τροποποιήσεις ώστε να τρέχει τη διεθνή (OEM) έκδοση του MS-DOS 2.11, ωστόσο το υπόλοιπο hardware ακουλουθούσε τα πρότυπα του ιαπωνικού PC-98. Αυτό είχε ως συνέπεια να υπάρχει μερική συμβατότητα, τόσο με τις συσκευές όσο και με το λογισμικό του IBM-PC και των κλώνων του.

Μπορεί η NEC να είχε τη φιλοδοξία να βρεθεί απέναντι στο πρότυπο IBM-PC, ωστόσο η επιτυχία της δεν επαναλήφθηκε εκτός των ιαπωνικών συνόρων. Το APC III ήταν ένα ταχύτερο, τεχνολογικά πιο σύγχρονο, πλουσιότερα εξοπλισμένο και φθηνότερο PC σε σχέση με εκείνο της ΙΒΜ, αλλά η αμερικάνικη εταιρεία συνέχισε να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων και με την εμφάνιση του επόμενου προτύπου PC/AT. Μοιραία το APC III μπόρεσε να αντεπεξέλθει αξιοπρεπώς απέναντι στην αγορά των PC συμβατών, όντας πολύ πιο σταθερή και αξιόπιστη πλατφόρμα σε σχέση με τους κλώνους του IBM-PC, αλλά δεν κατάφερε να επιβάλει το πρότυπό του. Εκείνο που μπόρεσε ήταν να εξάγει την κουλτούρα των anime παιχνιδιών (κυρίως RPG) και στις ΗΠΑ, αποκτώντας ένα μικρό αλλά φανατικό κοινό και να γίνει πολύ γρήγορα cult.

ΠΗΓΕΣ

• Historical Computers in Japan (Personal Computers)
• Intro to NEC PC-9800 world
• PC-98×1 list (ιαπωνικά)
• PC-9800.net (ιαπωνικά)

[1] H Epson-Seiko ήταν η μόνη εταιρεία που κατασκεύασε προσωπικούς υπολογιστές στο πρότυπο PC-98, με την άδεια της NEC. Τα EPSON PC κυκλοφόρησαν από το 1987 έως και το 1995 και βρίσκονταν πάντα ένα κλικ πάνω στο λόγο απόδοση/τιμή σε σχέση με τα αδελφά μοντέλα της NEC. Και η EPSON κατασκεύασε δεκάδες desktop και laptop μοντέλα, ενώ αποσύρθηκε ταχύτερα από τη NEC, αμέσως με τον ερχομό των Windows 95 που έδωσαν το τέλος τον ανταγωνισμό προτύπων και ειδικότερα στην κλειστή φιλοσοφία της NEC. Η Epson-Seiko χρησιμοποίησε επεξεργαστές Intel, από 80286 έως και Pentium